ANKARA – Beştepe’deki Suriye zirvesinde Astana formatında “Suriye’nin bağımsızlığı” kararı çıktı.
Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin katıldığı “Suriye” konulu Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi sona erdi.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki görüşme 1 saat 10 dakika sürdü.
Erdoğan: Bu bir inşaa ve ihya haraketidir
Basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe’deki zirve için “Bu bir inşaa ve ihya haraketidir” dedi. Konuşmasında, “Suriye’nin toprak bütünlüğünün bizim olmazsa olmazımızdır diyen” diyen Erdoğan zirvenin Cenevre Zirvesi’nin bir alternatifi olmadığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
Ayrılıkçı gündemlere karşı durma kararlılıklarını ifade etmişlerdir. Bugün önümüzdeki döneme ışık tutacağına inandığımız istişareler gerçekleştirdik ve atılacak adımları belirledik. Gerginliği azaltma bölgeleri konusunda Türkiye olarak sorumluluklarımızın gereğini hassasiyetle yerine getiriyoruz.
Suriye konusunda tüm dünyanın dikkate alması gereken husus Suriye’nin toprak bütünlüğünün sağalanması tüm terör örgütlerine aynı mesafede olunmasına bağlıdır. Terörle mücadele kisvesi altında (Suriye’de) yeni gerçeklikler yaratılması girişimlerini reddetmiştir.
Ruhani’nin açıklamaları şöyle:
Bizim bölgemiz son seneler büyük ve çok önemli bir sorunla karşılaştı. Bu sorun da terörizmdir. Bazı ülkelerce eğitilmiş, bu ülkeler tarafından para sağlanmış ve modern silahlar temin edilmiştir. Bu teröristler Suriye halkına ait olan petrolü satabiliyor ve Suriye’ye ait tarihi eserleri satabiliyorlardı. Başta ABD, istiyordu ki DEAŞ gibi El Nusra gibi terör örgütleri bu bölgede uzun süre kalsın. Fakat Suriye ve Irak gibi büyük halklar, dost ülkelerin yardımıyla bu tehlikeyi yok etti.
Terörizmle mücadele doğrultusunda yaklaşık 15 ay önce Astana’da bir toplantı yapıldı ve bir süreç belirlendi. Bu süreçte Suriye’de kısmi ateşkes sağlandı ve 4 bölgede çatışmasızlık bölgesi oluşturuldu. Bu süreçte İran, Rusya ve Türkiye temel rol oynadı. Suriye’nin birliğinin herkes tarafından tanınmasını istiyoruz.
Bugün Suriye halkının umudunun düne nazaran daha fazla olduğunu görmekten memnunum. Suriyeli mülteciler de evlerine dönmek için bugün daha çok ümitliler. Bugün çok mutluyum ki, 3 ülke liderleri Ankara’da üçüncü zirveyi gerçekleştirdiler. Üçlü zirvelerde çok önemli ve yararlı toplantılar gerçekleştirdik. Benim için en mutlu anlar, üç ülkenin Suriye’nin mazlum halkına yardım için mutabık kaldığı an oldu.
Umuyorum ki, pratikte de öyle davranalım ki, Suriye’nin mazlum halkına daha çok yardım edelim. İran İslam Cumhuriyeti’nin bakışından, Suriye sorununun hiçbir şekilde askeri seçeneği yoktur. Barışçıl çözümün teşvik edilmesi lazım.
Toplantında açıklama yapan Putin ise şunları söyledi:
Bugünkü görüşmelerimiz son derece yapıcı bir hava içerisinde gerçekleşti. Biz de Suriye’deki durumun temel yanlarını ele aldık. Kalıcı çözüm için adımlar üzerine konuştuk. Önemli mutabakatlar sağladık. Bunlar ortak bildirimizde yer aldı.
Rusya, İran, Türkiye Suriye Arap Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı, toprak bütünlüğü ve egemenliğinden yanadır. Bazıları bu ülkede etnik ve mezhepsel çatışmaları körüklemeye çalışıyor. Biz üçlü işbirliğimiz arttırmaya devam etme karar verdik. Rusya, Türkiye ve İran’ın işbirliği sayesinde şiddet önemli bir ölçüde azaltıldı.
İç ve dış mülteciler evlerine dönmeye başladılar. Sosyal ve ekonomik tesislerin yeninde yapılanması söz konusu. Suriye meselesinin siyasi boyutunu güçlendirmeye çalışacağız. Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin sonuçları da çok önemlidir. Ordaki mutabakatların alternatifi yoktur.
Cenevre’de BM nezdinde bir anayasa komitesi kuruluyor. Bu komitenin faaliyetleri çerçevesinde Suriyeliler ülkelerinin geleceğini kendileri belirleyecekler. İnsani yardım konusunun siyasallaştırılmaması gerekiyor. Doğu Guta’da yüzbinlerce insanın kurtarılması için benzeri olmayan bir operasyon gerçekleştirdik. Çatışma bölgelerine durmadan insani yardım gönderiliyor. Bunlar Rus vatandaşlarının bağışları sayesinde yapılıyor. Türkiye, İran ve Rusya insani yardımlar konusunda çalışmalarını hızlandıracaklar. Sayın Erdoğan sosyal ve ekonomik altyapısını da kalkındırıyoruz. Bir zamanlar teröristlerin kol gezdiği bölgelerde kalkındırma çalışmaları yapılıyor.
Militanlar bazı kimyasal gazlar kullanarak. provokasyonlara başvuruyorlar. Terörle ilgili bilgi alışverişini arttırmaya karar verdi. Bu ziyaret çok başarılı geçti ve ben Türk dostlarıma ve sayın Erdoğan’a teşekkür etmek istiyorum.
