BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (GOLDENHORN AJANSI)- Ali Çınar- Birleşmiş Milletler’in Afganistan’da insan hakları konusundaki bağımsız uzmani Richard Bennett, Başkent Kabil’de yaptığı açıklamada, Afganistan’ın bir yol ayrımında olduğunu ve Taliban’ın kurduğu geçici hükümetin, başta kadınlar olmak üzere tüm vatandaşların güvenliğini ve özgürlüğünü güvence altına alacak bir yol izlemesi gerektiğini belirtti.
Bennett, Afganistan’ın, ülke halkını ciddi boyutta etkileyen çok sayıda insan hakları ihlaliyle karşı karşıya olduğunu, ancak, Taliban yönetiminin, büyük çoğunluğu Taliban adına işlenmiş olan suçların boyutunu ve ciddiyeyini kabullenmediğini ve bu konuda adım atmadığını söyledi.
Daha fazla mağduriyetin önüne geçmek mümkün
Bennett, “Taliban, şu an bir yol ayrımında. Toplum ya daha istikrarlı bir hale gelecek ve her Afgan için insan haklarının ve özgürlüklerin güvence altına alındığı bir yer olacak ya da giderek daha da kısıtlayıcı bir hale gelecek. ” dedi
Bennette ayrica, “Gecikmeksizin kız çocuklarının öğrenim görebileceği ortaöğretim kurumlarının açılması, Afgan toplumunun her kesimini temsil eden kapsayıcı bir yönetim kurulması ve mağduriyetlerin ele alınması için bir diyalog ve çözüm platformu oluşturulması gibi şartlar yerine getirilirse Afganistan’da daha fazla istikrarsızlık ve mağduriyet yaşanmasının önüne geçilebilir.” dedi.
BM Afganistan raportörü Bennett, Afganistan’da bulunduğu süre içerisinde Taliban liderleriyle ve aralarında, başta kadın hakları savunucuları olmak üzere, muhabirlerin, azınlıkların, insan hakları ihlalleri mağdurlarının, engelli bireylerin ve yargı üyelerinin de yer aldığı olduğu sivil toplum temsilcileriyle görüştü.
İntikam cinayetleri sürüyor
Bennett, Taliban’ın geçen Ağustos ayında yönetimi ele geçirmesinden bu yana çatışma kaynaklı can kayıplarının azalmasıyla ülkenin birçok kesiminde silahlı çatışmaların durduğunu ifade etti. Bennette ayrica, Afgan toplumunun önde gelen bireylerinin ülkeye geri dönmesi için yakın zamanda oluşturulan komisyonun bir diyalog fırsatı sunulabileceğini ve yönetimi güçlendirebileceğini de sözlerine ekledi.
Devam etmekte olan insani ve ekonomik krize değinen Bennett, uluslararası topluma, Afganistan’a verilen desteğin sürdürülmesi ve gönderilen yardımların adil ve cinsiyete duyarlı şekilde dağıtılması çağrısında bulunarak hükümetlerin, yaptırımlarını, temel kamu hizmetlerinin sunulmasını engellemeyecek şekilde uygulaması gerektiğini belirtti.
Görünmez kadınlar
Bennett, geçici hükümetin izlediği politikaların pek çoğunun ve mutlak hakimiyet çabasının, insan haklarının geniş bir yelpazesi üzerinde giderek artan etkileri olduğu ve geçici hükümetin, korkuyla yönetilen bir toplum yarattığı konusundaki endişelerini de dile getirdi.
Kız çocuklarının ortaöğretiminin askıya alınması, istihdamdaki katı engeller, sıkı bir tesettür zorunluluğu dayatması ve seyahat, örgütlenme ve ifade özgürlüklerinin kısıtlanması gibi yasaklara değinen Bennet, kadınların sosyal hayattan hızla silinmesinin son derece endişe verici olduğunu ifade etti.
Bennett son olarakta “Geçici hükümeti, kadınları olumsuz etkileyen politika ve yönergeleri bir an önce geri çekmeye ve kadınların ve kız çocuklarının, eğitim ve istihdamın yanı sıra sosyal yaşamın diğer tüm alanlarına eşit katılım haklarına öncelik vermeye çağırıyorum.” dedi.
