ABD Başkanı Donald Trump, sekiz ülkeden ve aralarında İstanbul’daki Atatürk Havalimanı’nın da olduğu dünya genelideki 10 uluslararası havalimanından ABD’ye yapılan direkt uçuşlarda, yolcuların cep telefonundan büyük elektronik cihazları yanlarına almalarını yasakladı.
ABD İç Güvenlik Bakanlığı konuyla ilgili olarak henüz bir açıklama yapmazken, Dışişleri Bakanlığı’nın havayolu şirketlerini bilgilendirmeye başladığı bildirildi.
Bu sefer Türkiye de etkilendi
Bugün tebliğ edilen uygulama nedeniyle ABD’ye uçacak yolcularını uyaran THY şunları kaydett:
“İstanbul Atatürk Havalimanı çıkışlı ABD varışlı seferlerimizde geçerli olmak üzere, cep telefonu veya akıllı telefondan daha büyük elektronik cihazların uçak altı kargo bölümünde taşınması konusunda ilgili otoritelerce karar alınmıştır. Medikal cihazların hariç tutulduğu uygulama kapsamında elektronik eşyalar uçak altı kargo bölümünde taşınabilmektedir”
Kararın gerekçesi
Amerikan Özel Kuvvetleri’nin Yemen’de El Kaide’ye yaptığı operasyonda, terör örgütünün elektronik aletlerin içine gizlenmiş patlayıcıyla uçaklara karşı eylem yapacağının belirlendiği ve bunun üzerine Müslüman ülkelerden bu tür bir saldırı riski nedeniyle ABD güvenlik kurallarını daha da sıkı hale getirildiği kaydediliyor.
Uygulamaya göre, yolcular yanlarına cep telefonlarından daha büyük olan diz üstü bilgisayar, tablet, DVD oynatıcısı, elektronik oyunlar veya ‘kindle’ olarak adlandırılan elektronik kitap okuyucularını kabine sokamayacak. Bu tür elektronik aletler bagaja verilecek bavulların içine konulacak. Tıbbi cihazlar bu uygulamanın dışında kalacak.
Güvenlik uzmanları, cep telefonlarından daha büyük cihazlar içine konulabilecek patlayıcıların uçağın gövdesine hasar verebilecek etkiye sahip olacağına dikkat çekti. Geçen yıl şubat ayında meydana gelen olayda, Somali’de Mogadişu’dan kalkan Daallo Havayolları’nın uçağında bir yolcu, dizüstü bilgisayarının içine gizleyerek soktuğu bombayı uçağın kalkışı sırasında patlatmıştı. Cam kenarında oturan yolcu, gövdede oluşan yarıktan dışarı fırlamış, pilotlar uçağı Mogadişu’ya indirmeyi başarmıştı. Olayın meydana geldiği 2 Şubat 2016 tarihinde Türk Hava Yolları kötü hava şartları nedeniyle seferini iptal etmiş ve aktarmalı yolcular Daallo Havayolları’nın uçağına binmişti.
Uzmanlar, gövdede patlama ile meydana gelebilecek hasarın ciddi sonuçlara yol açabileceğine dikkat çekiyor. Yüksek irtifada, dışarısı ile kabin arasında basınç farkı nedeniyle gövdedeki deformasyon hızla ilerleyerek parçalanmaya ve uçağın düşmesine neden olabiliyor.
Yolcu cep telefonu veya akıllı telefondan daha büyük elektronik cihazlarını kapalı olarak bavuluna koyacak. Bavul kontuarda teslim edildikten sonra havalimanı güvenliğinden geçirilecek. ABD aralarında Türkiye’nin de olduğu bir çok ülkeden yapılan seferlerde yetkilendirdiği güvenlik şirketlerinden özel hizmet alıyor. Bu şirketler, havalimanındaki güvenlikten uçağa gönderilen bagajı tekrar x-ray cihazından geçiriyor. Sonrasında da uçağın kargo bölümüne yükleniyor.
Son yıllarda bir çok ABD havayolu şirketi, rekabete dayanamayarak Türkiye’nin yanı sıra körfez bölgesinden çekilmek veya seferlerini azaltmak zorunda kaldı. Başta THY, Emirates, Qatar ve Etihad Havayolları olmak üzere bu pazardan çok önemli pay almaya başladı. Uzmanlar bu yasak tan THY ve körfez bölgesindeki havayollarının ciddi etkilenebileceğine dikkat çekiyor. Trump’ın seçilmesinin ardından Amerikan havayolu şirketleri rekabetten zarar ettiklerini ve pazarlarını kaybettiklerini açıklamıştı.
ABD’de zaten yüksek olan bavullardaki elektronik hırsızlığının artması bekleniyor
Maddi değeri yüksek bu cihazların bavula konulması akıllara hemen hırsızlık riskini getiriyor. Özellikle ABD’de bavul hırsızlık oranlarının yüksek olması, bu konuda ekstra önlemler alınması gerekliliğine işaret ediyor.
2006’da İngiltere tarafından uygulandığında havalimanı hırsızlık olaylarında ciddi bir artış yaşanmıştı.
