NEW YORK – Selçuk Acar– ABD firması Hobby Lobby, “İncil koleksiyonu yapma” iddiasıyla İsrailli ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) satıcılar üzerinden Irak’tan tarihi eser kaçırdığı gerekçesiyle 3 milyon dolar para cezası ödeyecek ve 5 bin 500 tarihi eseri iade edecek.
ABD Adalet Bakanlığı’nın Brooklyn’deki New York Doğu Bölgesi Savcılığı yoluyla, merkezi Oklahoma City’de bulunan perakende, sanat ve el sanatları mağazalar zinciri Hobby Lobby’ye tarihi eser kaçırdığı iddiasıyla 2015 yılında açtığı davada uzlaşmaya gidildi.
Savcılığın çarşamba günü federal mahkemeye yaptığı sivil şikayet ve uzlaşma başvurusunda, Hobby Lobby hakkında açılan tarihi eser kaçakçılığı davasında uzlaşmaya bilgisine yer verildi.
2009-2011 yılları arasında Oklahoma’daki merkezine, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki satıcılardan aldığı tarihi eserlerle İncil ile ilgili bir koleksiyon yapmak isteyen firma, “kaçakçılıktan” dolayı 3 milyon dolar ceza ödemeyi ve kaçırıldığı belirtilen 5 bin 500 eseri geri vermeyi kabul etti.
Bakanlığın iddiasında, ABD Gümrük ve Sınır Muhafazası’nın paketlerin birkaçını müdahale ederek, sevkıyat etiketlerinin içeriği yanıltıcı bir şekilde “seramik veya toprak çini örnekleri” (samples) olarak tanımladığını ve eserlerin menşe ülkeleri olarak da Türkiye ve İsrail’den şeklinde yanlış bildirimin yapıldığını tespit ettiği belirtilmişti.
Firmanın sahibi aile, İncil Müzesi yapacaktı
Eserlerin kasım ayında açılacak olan Hobby Lobby firmasının sahibi ailenin açacağı İncil Müzesi (The Museum of the Bible) için kaçırılmış olabileceği ileri sürülürken, Brooklyn’deki federal savcılık firmanın Irak’tan kaçırılan 5 bin 500’den fazla esere toplam 1 milyon 600 bin dolar harcadığını bildirdi.
Kaçakçılık Irak’a açılan savaşla zirveye çıktı
Irak’tan kaçırılan tarihi eserler 2 Ağustos 1990’da eski ABD Başkanı George H. W. Bush döneminde yapılan Körfez Savaşı’ndan sonra başlarken, 2003’te Bush’un oğlu eski Başkan George W. Bush dönemindeki Irak Savaşı’ndan sonra zirveye ulaştı.
Irak’ta 1991’den sonra yüzbinlerce tarihi obje arkeololojik alanlardan kaçırılarak, karakborsacılar tarafından koleksiyonerlere ulaştırılırken, 2003’te Irak’ın işgalinden sonra bu talan, Irak’ın müzeleri gibi kültürel kuruluşlarına kadar uzanmıştı.
