ABD’nin BM’deki Kudüs yalnızlığı
– Kudüs tasarısını veto eden ABD BM Güvenlik Konseyi’nde yalnız kaldı
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISHJOURNAL) – SELÇUK ACAR – ABD Başkan Donald Trump’ın 6 Aralık’ta kabul ettiği Kudüs kararının hukuken geçersiz sayılmasına ilişkin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki (BMGK) tasarı ABD tarafından veto edildi. Oylamada ABD, 14 “evet” oyuna karşılık “hayır” oyu veren tek ülke olurken, BMGK’da ender bir şekilde yalnız kaldı.
Dönem Başkanı Japonya başkanlığında toplanan BMGK, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanınması kararına karşılık Filistin tarafından hazırlanan ve Konsey üyesi Mısır tarafından cumartesi günü üye ülkelere dağıtılan Kudüs kararını oyladı.
Oylamada 14 “evet” oyu veren ülkeye karşı ABD tasarıya “hayır” oyu kullanan tek ülke olurken, veto yetkisi yüzünden tasarının kabulüne engel oldu.
İngiltere, Fransa, Çin, Rusya, Uruguay, Bolivya, Etiyopya, İtalya, Japonya, Kazakistan, Senegal, İsveç ve Ukrayna, Mısır tasarıya “evet” oyu kullandı.
Oylanan tasarıda, Kudüs’ün nihai statüsünün tek taraflı adımlar yerine “Filistin ile İsrail arasındaki barış görüşmeleri sonucunda belirlenmesi” öngörülürken, Kudüs’ün statüsü ve nüfus yapısınını değiştirmeyi hedefleyen tüm tek taraflı kararlar “Hukuki bağlayıcılığı olmayan, geçersiz ve ilgili anlaşmalar gereği iptal edilmesi gereken adımlar” olarak anılıyordu.
BM Genel Kurulu’nda üyelerin 3’te 2’sinin oyu hedefleniyor
Tasarının BM Genel Kurulu’na da getirilmesi planlanıyor. Daha önce yapılan açıklamada, 13 Aralık’ta İstanbul’da İslam İşbirliği Teşkilatını (İİT) toplayarak “Doğu Kudüs’ün Filistin’in başkenti” olarak sayılması yönünde bir kararın çıkarılmasına öncülük eden Türkiye’nin, BM sürecinde aktif rol oynayarak 193 üye ülkeden oluşan BM Genel Kurulu’nda 3’te 2 imzanın toplanması için girişimde bulunacağı belirtilmişti.
BMGK’nın önceki kararının hiçe sayılması
İsrail’in Doğu Kudüs’ü 5 Haziran 1967’de işgalinden yıllar sonra 1980’de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını “birleşik başkenti” ilan etmesi üzerine toplanan BGMK, 1980’de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail’in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. Bu kararda veto yetkisini kullanmayan ABD dahil tüm uluslararası toplum Doğu Kudüs’ün işgal altında olduğunu kabul ederken, İsrail’de büyükelçiliği bulunan tüm ülkelerin temsilcilikleri Tel Aviv’de bulunuyor.
Karar ABD’yi BM’de izole etti
ABD Başkanı Donald Trump, daha önce seçim konuşmalarında dile getirdiği ve 6 Aralık 2017 tarihine kadar değinmediği Kudüs ilgili tek taraflı kararından hemen sonra Bolivya, Fransa, İngiltere, İsveç, Italya, Mısır, Senagal ve Urugay’dan oluşan 8 BMGK üyesi ülke 8 Aralık’ta konuyu görüşmek üzere Konsey’i acil toplantıya çağırmıştı. O tarihteki toplantıda da ABD, 15 üyeli BMGK’da 14 üye ülkeye karşı tek kalmıştı.
Toplantıda veto yetkili ABD yüzünden kararı kınayan bir resmi açıklama yapılamazken AB üyesi ülkelerin BM Daimi Temsilcileri bir araya gelerek karara karşı bir açıklama yapmışlardı.
ABD Başkanı Trump tarafından 6 Aralık’ta Kudüs’ün tek taraflı şekilde İsrail’in başkenti olarak kabul edilmesi ABD’yi BM’de izole ederken, aynı zamanda başta ABD olmak üzere dünya genelinde protesto eylemlerinin gerçekleştirilmesine neden oluyor.
