NEW YORK (TURKISH JOURNAL) – Selçuk Acar – Singapur’da ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong-un’un gerçekleştirdikleri tarihi zirve anlaşmayla sonuçlanırken, iki lider ABD-Kuzey Kore adına ortak bir bildiriye imza attılar.
ABD’nin eski Başkan Barack Obama döneminde 2015’te imzaladığı İran nükleer anlaşmasındaki imzasını çeken Trump, Kuzey Kore lideri Kim ile hem ABD’nin hem de Kuzey Kore’nin büyükelçiliği bulunduğu ve ABD’nin güçlü ticari oraklığının olduğu Singapur’daki zirve, Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılması konusunda cesur bir diplomasi adımı olarak tarihe geçti.
İki liderin, “Güneydoğu Aysa’nın İsviçresi” olarak da anılan Singapur’un Sentosa Adası’ndaki Capella Otel’de 38 dakika süren baş başa bir görüşmenin ardından Kuzey Kore’nin nükleer silahsızlanması konusunda anlaşmaya vardılar.
İki liderin daha ilk tokalaşmasında, Kim’in İngilizce “Tanıştığımıza memnun oldum, Sayın Başkan” sözleri, küçük ama toplantının başarılı geçeceği konusunda iyi niyet açısından önemli bir işaret olarak dikkat çekmişti.
1950-53 Kore Savaşı’nın “düşman” ülkeleri, ABD ve Kuzey Kore’nin bugünkü liderleri Trump ve Kim ülkeleri adına ortak bir bildiriye imza attılar.
Trump bu konudaki anlaşmayla ilgili açıklamasında, nükleer silahsızlanma sürecinin “çok, çok hızlı” başlamasını beklediğini belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Kuzey Koreli yetkililer de nükleer silahsızlanma konusundaki müzakerelerin devam edeceğini bildirdi.
Dışişleri Bakanı Pompeo’nun, Güney Kore ve Japonya’dan meslektaşlarıyla görüşmek üzere yarın Seul’e gitmesi bekleniyor.
İki ülke liderinin imzaladığı ortak bildiride, “Başkan Trump, DPRK’ye (Kuzey Kore) güvenlik garantileri vermeyi taahhüt etti ve Devlet Başkanı Kim Jong-un’a Kore Yarımadası’nın tam nükleerden çekilmesine kesin ve kararlı bir şekilde bağlılığını teyit etti.” ifadesine yer verildi.
Trump’ın girişimleriyle imzalanan ABD-Kuzey Kore ortak bildirgesinde, Japonya’nın en büyük dış politika sorunu olan Kuzey Kore tarafından kaçırılan Japon vatandaşlarının akibeti konusunda da önemli bir madde de yer aldı.
Beyaz Saray’ın yayınladığı iki liderin imza attığı ortak bildiride şu ifadeler yer aldı:
1. Amerika Birleşik Devletleri ve DPRK, iki ülkenin halklarının barış ve refah için arzuları doğrultusunda yeni ABD-DPRK ilişkileri kurmayı taahhüt eder.
2. ABD ve DPRK, Kore Yarımadası’nda kalıcı ve istikrarlı bir barış rejimi oluşturma çabalarına katılacak.
3. 27 Nisan 2018 Panmunjom Deklarasyonu’nu yeniden teyit eden DPRK, Kore Yarımadası’nın tümüyle nükleerden arındırılmasına yönelik çalışma yapmayı taahhüt eder.
4. Amerika Birleşik Devletleri ve DPRK, halihazırda tanımlanmış olanların derhal geri dönüşümü de dahil olmak üzere, POW / MIA (savaş esirleri ve kayıplar) kalıntılarını geri alma taahhüdünde bulunur.
Kim’in Beyaz Saray’da ağırlanması
Trump anlaşmanın ardından düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılması anlaşmasının ayrıntılarını görüşmek için zamanın yeterli olmadığını belirtti.
Trump, Kuzey Kore verdiği sözleri tutmazsa ne olacağı sorusuna yanıt olarak ise, “Şimdi tehditkar olmak istemiyorum” dedi.
Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim için “Çok yetenekli bir adam olduğunu öğrendim. Ayrıca ülkesini çok sevdiğini de öğrendim.” ifadesini kullanırken, “Beyaz Saray’a çağıracak mısınız” şeklindeki bir soruya, “kesinlikle, çağıracağım” dedi.
Trump toplantıda ayrıca, Güney Kore ile askeri tatbikatları durduracaklarını, gelecekte de bu ülkede bulunan Amerikan askerlerini çekmeyi umduğunu belirtti.
Esirler ve kaçırılan yabancılar
Toplantıda insan hakları konusundaki sorular nedeniyle Kuzey Kore’deki savaş esirleri ve kaçırılan kişiler konusuna da değinen Trump şunları kaydetti:
“Çoğu kişi ailesinin cenazelerini istiyor. Bu da gündeme geldi. Bu süreç de başlatılacak. Çok fazla kişi bu kampanya sayesinde, bildiğiniz gibi yakın ailenin cenazeleri için kampanyalar yapıldı. Kendisi de bunu öğrendikten sonra tavrını değiştirdi. O da anlıyor.”
Trump, İran’a yaptırımlar devam
Trump İran’la ilgili bir soru üzerine ise, “bu ülkenin artık farklı bir ülke olduğunu düşünüyorum.” diyen Trump şu an için İran’ın Kuzey Kore benzeri bir anlaşmadan uzak göründü.
Bu konudaki açıklamasında, İran için “Şu an kendilerinden çok emin olduklarını düşünmüyorum. Yaptırımları uygulandıktan sonra uygun zamanda umuyorum. İran’a uygulamalarımız konusunda acımasızlar. Umarım geri gelirler ve gerçek bir anlaşma yaparlar.”
Trump, Başkan Barack Obama döneminde İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 5 daimi üyesi (P5) ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te imzalanan anlaşmadan ABD’nin çekilmesine karar vermişti. Trump Singapur zirvesi öncesinde de Kanada Başbakanı Justin Trudeau’ya kızarak G7 Zirvesi bildirgesinden imzasını çektiğini açıklamıştı.
Kuzey Kore’de değişim beklentisi
ABD’nin Kuzey Kore ile ilgili silahsızlanma ve barış umutları, 2000 yılında eski Başkan Bill Clinton’ın görevinin son yılında dönemin ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright’i, Kim’in babası Kim Jong Il ile görüşmek için Pyongyang’a gönderdiği dönemde de artmıştı. Ancak kısa süreli olumlu havanın ardından, Trump’ın başkanlığına kadar bu konuda ciddi bir yol alınamamıştı.
Eski Başkan Richard Nixon’un 1972 yılında Çin’e yaptığı ziyaretiyle başlayan büyük değişimde olduğu gibi Trump’ın bu cesur ve tarihi diplomatik adımıyla da Kuzey Kore’de büyük değişimin yaşanması bekleniyor.
Anlaşma haberiyle, dolar 3 haftanın en yüksek seviyesine çıkarken, Asya borsalarının yükselmesine neden oldu.
http://www.turkishjournal.com/2018/06/11/abdden-kuzey-koreye-tek-secenek-tamamen-nukleerden-arinma/
