İSTANBUL – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’nin Rusya’nın Soçi kentinde yaptıkları görüşmede, Suriye’nin kuzeyiyle ilgili 10 maddelik bir anlaşma mutabakatı imzalanırken, anlaşmaya göre YPG’nin Münbiç dahil bölgeden 150 saat içinde 30 km güneye çekilmesi ve Türkiye ve Rusya’nin ortak devriye yapması öngörüldü.
Suriye sınırında güvenli bölge için Barış Pınarı Harekatı’nı yapan Türkiye, ABD ile benzer bir anlaşmayı Rusya ile yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, Soçi’deki Devlet Başkanlığı Rezidansı’nda bir araya geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin, kritik zirve sonrasında açıklamalarda bulundu.
“150 saat içinde YPG güvenli bölgeden çıkarılacaktır” diyen Erdoğan “150 saatin sonunda 10 kilometre derinliğinde Türk-Rus devriyeleri başlayacaktır.” ifadelerini kullandı. Basın toplantısının ardından 10 maddelik mutabakat metni okundu. Metni okuyan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Tel Abyad ve Rasulayn’ı içine alan mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki statükonun muhafaza edileceğini bildirdi.
Soçi’de gerçekleşen zirvenin ardından iki lider ortak basın açıklaması düzenledi.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), Suriye Milli Ordusu (SMO) ile birlikte düzenlediği Barış Pınarı Harekatı hakkında bilgi veren Erdoğan, “Harekatın ana gayesi bölgeden PKK/YPG terör örgütünü çıkarıp Suriyeli sığınmacıların dönüşünü sağlamaktır. Bizim hiçbir zaman ülkenin toprağında, egemenliğinde gözümüz yoktur. Şimdiye kadar sahada attığımız tüm adımları hassasiyetle attık. Biz 350 bini Kürt, 3 milyon 650 bin Suriyeli kardeşine son 8 buçuk yıldır kucak açan bir ülkeyiz” dedi.
Erdoğan, şöyle devam etti:
“Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor. Bir diğer hedef işte bunu temin etmektir. Harekatla güvenli hale getirebileceğimiz alana öncelikli 1 milyon Suriyelinin yerleşeceğini umuyoruz. İnşallah uluslararası toplumun katkı ve desteğiyle bu planı hayata geçireceğiz. Bugün Sayın Putin’le terörle mücadele, Suriye’de toprak bütünlüğü konusunda tarihi bir mutabakata imza attık.
Türkiye ve Rusya Suriye Topraklarında ayrılıkçı hiçbir oluşuma izin vermeyecektir. 150 saat içinde YPG silahları sınır dışına çıkarılacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı Harekatı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinliğinde Türk Rus devriyeleri başlayacaktır. Tel Fırat ve Münbiç’teki tüm YPG’li teröristler bu bölgenin dışına çıkarılacaktır. Muhtıranın gözetimi için ortak bir mekanizma kurulacaktır.
Türkiye ve Rusya Suriye krizinin siyasi çözüme kavuşması için çabalarını sürderecektir.
Erdoğan: 350 bini Kürt, 3 milyon 650 bin Suriyeli kardeşine son 8,5 yıldır kucak açan bir ülkeyiz. Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor.
PUTİN: TÜRKİYE’NİN ENDİŞELERİNİ ANLIYORUZ
İki liderin yaklaşık 7 saat süren görüşmesinin ardından ilk sözü Putin aldı. Görüşmeye ilişkin olarak “Çok uluslu Suriye halkının parçası olan Kürtlerin hakları ancak böyle savunulabilir. Sayın cumhurbaşkanı ile Suriye’de siyasi sürecin ilerlemesi için atacağımız adımları konuştuk” diyen Putin, şöyle devam etti:
Rusya lideri Putin:
“Astana garantör ülkeleri anayasa komitesinin kurulması için uzun süre çalıştılar, sahadaki durumun komitenin kurulmasını engellememesi takdiriğndeyiz. Suryeli göçmenlerin olabildiğince hızlı bir şekilde ülkelerine dönmeleri gerekiyor. Suriyelileri kabul eden ülkelerin taşıdıkları yük böylece bir hayli hafifleyecektir. Herhangi bir ayrımcılık ve siyasallaştırma ileriye sürmeden diğer ülkeler destek sağlamalı. İkili işbirliğimizi de ele almış bulunuyoruz.
Ticaret hacmimizin arttığını gözlemliyoruz. Ulusal paralarla ödemeleri öngören bir anlaşma imzalandı ekimin başında. Sadece Rus Rublesi ve Türk Lirası’nın ticarette kullanılması değil Rus Mil Kartı’nın da Türkiye’yle ticarette kullanılması sağlanacak. Turistik ve çeşitli sektörlerde iş birliğimizden de bahsettik.
Askeri teknik alanda işbirliği de gelişiyor. Şu konuda memnuniyetimi dile getirmek istiyorum, uzun bir çalışmadan sonra belli bir karar alındı, dışişleri bakanlarımız bu kararları anlatacaklar. Bu karar bir dönüm niteliğine sahip.”
Türkiye – Rusya Federasyonu Arasında Mutabakat Muhtırası (22 Ekim 2019, Soçi)
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin aşağıdaki konularda mutabık kalmışlardır:
- Her iki taraf Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün muhafazasına ve Türkiye’nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ederler.
- Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye topraklarındaki ayrılıkçı gündemleri boşa çıkarma yönündeki kararlılıklarını vurgularlar.
- Bu çerçevede, Tel Abyad ve Ras Al Ayn’ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statüko muhafaza edilecektir.
- Her iki taraf Adana Anlaşması’nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması’nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.
- 23 Ekim 2019, öğlen saat 12.00’den itibaren, Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.
- Münbiç ve Tel Rıfat’tan bütün YPG unsurları silahlarıyla birlikte çıkarılacaktır.
- Her iki taraf terörist unsurların sızmalarının önlenmesinin temini için gerekli tedbirleri alacaktır.
- Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır.
- Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması ihdas edilecektir.
- Taraflar Astana Mekanizması çerçevesinde Suriye ihtilafına kalıcı bir siyasi çözüm bulunması amacıyla çalışmalarını sürdürecek ve Anayasa Komitesi’nin faaliyetlerini destekleyecektir.
