NEW YORK (TURKISH JOURNAL) – ALİ ÇINAR – Dünyanın bir anda gündemini değiştiren coronavirüs belası ülkelerin ekonomik, sosyal, politik dahil tüm alanları etkilemiş durumda. ABD’de coronavirüs vakası 175 bini, hayatını kaybeden Amerikalı sayı da 3 bini geçmiş durumda. Gün ve gün bu sayının artması kamuoyunda çok büyük panik yaratmış durumda.
Başkan Trump’ın “Biz tedbirleri almasaydık 2 milyon 200 bin ABD’li ölebilirdi” açıklaması, Beyaz Saray Coronavirüs Mücadele Ekibinden Anthony Fauci’nin “100-200 bin arası Amerikalı’nın ölme ihtimali var” demesi moralleri daha da bozdu.
Süper güç olan ve salgının merkezi haline gelen ABD diğer ülkeler gibi şimdi bu bela ile uğraşıyor.
Geçen hafta 3 milyon 300 bin kişinin işsizlik başvurusu yapması, Boeing’in 2 hafta üretimi durdurduğunu açıklaması ve birçok firmanın yüzde 10-15 arasında işçi çıkaracağını bildirmesi ekonomik dengeleri alt üst etti. 2019’un son çeyreğinde yüzde 3.6 işsizlik oranı, hükümete yakın Fox Newsin potansiyel işsizlik oranının yüzde 32olma ihtimali olarak açıklaması dikkatleri Trumpun ekonomik tedbirlerine çevirdi.
ABD’de önce Senato sonra Temsilciler Meclisi’nde onaylanan ülke tarihinin en büyük mali destek paketi Başkan Trump imzalayarak yürürlüğe girdi. Coronavirüsünün negatif etkisi ile dünya ekonomilerinde büyük değişiklik olması ve domino taşı gibi ekonomik kriz tüm dünyayı etkilemeye başladı. ABD’nin büyük ekonomik paket kararı, piyasaları rahatlamış görünse de, borsa hala iniş ve çıkışlarla bir güvensizliğin olduğu net şekilde görülüyor. Daha da net olan, mevcût ekonomik systemin değişeceği yeni bir döneme doğru gidiyoruz.
Peki, ABD tarihinin en büyük ekonomik destek paketinde neler var? Ne değişecek? Gelir kaybı yaşayan Amerikan vatandaşlarına kredi imkanı ve doğrudan ödeme yapılması, büyük ve küçük işletmeye vede yerel yönetimlere yüz milyarca dolar desteği öngörüyor.
Örneğin,vatandaş açısından bakarsak, gelir konusunda belli kriterlerin altında kalan vatandaşlara bir defaya mahsus 1200 dolar, evil çiftlere 2400 dolar yardım yapılacak.İşsizlere yapılan işsizlik sigortası ödemeleri, dört ay boyunca haftalık 600 dolar daha fazla olacak ve işsizlik maaşından yararlanma koşulları hafifletildi.
Başkan Trumpla uzun zamandır anlaşamadığı FED ile coronavirüsü mücadelesinde aynı noktaya geldiler. Başkan Trump yıllardır FED’in faizleri düşürmesini istemiş ve çok ciddi tartışmalar yaşanmış. Şimdi FED’in faizleri 0’a indirmesi Trump yönetimini çok mutlu etmiş durumda.
Aynı şekilde FED, büyük şirketler ile yerel yönetimlere 4 trilyon dolarlık doğrudan kredi vererek piyasaları rahatlamayı amaçlıyor
Bugün ayrıca, ABD Merkez Bankası, finansal piyasaların sorunsuz bir şekilde işlemesine yardımcı olmak amacıyla yabancı bankalar için yeni bir kredi kolaylığı başlatacağını duyurdu. Yani repo kolaylığı sağlayarak, yabancı merkez bankaları ve FED’in New York şubesinde hesapları olan diğer uluslararası finans otoritelerinden oluşan hesap sahiplerinin FED ile geri alım anlaşmaları yapmalarına imkan sağlayacak. İşlemin 6 Nisan’dan itibaren 6 ay boyunca uygulanacağı açıklandı.
Genele baktığımızda hala piyasaların coronavirüsünü ne zaman biteceğini bilmediği için ve nerdeyse ABD’nin yarısından fazlasından çoğunun evinde olmasından dolayı önünü göremiyor. O nedenle güvensizlik var ABD, dünya ekonomisini yönettiği için büyük krizler dalga dalga tüm ülkeleri etkileyecek o nedenle alınan tedbirler herkes için çok önemli.
Ama 2 trilyon 200 milyar doların geçici olduğunu, bu tarz teşvik paketlerin gelecek aylarda tekrar gündeme getireleceğini düşünüyorum.
Başkan Trump ciddi bir sınav veriyor. Son 3 yıldır başarı ile götürdüğü ekonomi zora düşmüş olsa da, yolun sonu aydınlık diyerek, herkes rahatlatacak türden açıklamalar yapıyor.
Akıllı davrananlar, piyasaya güven veren kararlar ve de şeffaf şekilde kamuoyu ile birlikte hareket eden yönetimler bu krizi daha az sıyrıklar atlacaklar.
