NEW YORK (TURKISH JOURNAL) – Selçuk Acar – Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul Başkanı Tijjani Muhammad-Bande, eylül ayında yapılacak BM’nin yıllık yeni dönem genel kurul toplantılarının coronavirüsü riski yüzünden sanal ortamda yapılacağını ve devlet ve hükümet başkanlarının New York’a gelemeyeceğinin vurguladı. Böylelikle her ülkeye tarihi dersler veren salgın, Türkiye’nin, tarihinde ilk defa yakaladığı dünya liderlerinin katıldığı en büyük diplomasi platformuna BM salonundan fiili olarak başkanlık etmesine engel oldu.
BM 74. Genel Kurul Başkanı Nijeryalı diplomat Bande bugün düzenlediği basın toplantısında, bu yıl Türkiye’nin başkanlığında yapılması beklenilen 75’inci BM Genel Kurul toplantıların sanal ortamda yapılacağını ve dünya liderlerinin BM’ye gelmeyeceğini bildirdi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de daha önce yaptığı açıklamada, salgın yüzünden BM Genel Merkezi’ndeki yıllık zirveye liderlerin katılmasının mümkün olamayacağını ve liderlerin konuşmalarını video mesajıyla gerçekleştirebileceklerini belirtmişti.
Her yıl eylül ayının ikinci haftasında New York’taki BM Genel Merkezi’nde düzenlen dünyanın en büyük diplomasi platformunu Türkiye adına BM 75. Genel Kurul Başkanı olarak Türk diplomat Büyükelçi Volkan Bozkır’ın yönetmesi bekleniyor.
Türkiye’nin ilk BM Genel Kurul Başkanlık seçimi
Genel Kurul Başkanı Bande üye devletlerin Bozkır’ı seçmeleri için sessizlik prosedürü başlatırken, sessizlik prosedürü sırasında 17 Haziran’da 193 üye ülkenin bulunduğu BM Genel Kurul salonunda gizli bir oylama yapılması bekleniyor.
Ermenistan, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Türkiye’den Büyükelçi Volkan Bozkır’ın başkanlığına karşı çıkıyorlar.
BM’nin 75. Başkanı, üye devletler arasında bölgesel rotasyon uygulamasına göre yapılırken, Türkiye, Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, İrlanda, İtalya, İspanya, İsviçre, İsveç, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Malta, Norveç, Portekiz ve Yeni Zelanda ile birlikte temsil ediliği “Batı Avrupa ve Diğer Devletler” (WEOG) grubundan seçilecek.
Bu arada, 193 üyenin bulunduğu BM’de ülkeler, Afrika, Asya, Doğu Avrupa, Latin Amerika ve Karayipler, Batı Avrupa ve Diğer Devletler’den oluşan 5 ayrı eşit coğrafi bölge grubu ile temsil ediliyor.
51 ülke ile birlikte BM’nin kurucu ülkelerinden biri olan Türkiye, temsil edildiği WEOG grubunda bulunan İzlanda ile birlikte daha önce bu göreve seçilmezken, grubun diğer üyeleri BM Genel Kurul Başkanlığını en az bir kere üstenmişti.
Bu arada Türkiye, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Ali Babacan ve BM Daimi Temsilcisi merhum Baki İlkin döneminde, BM Genel Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine 1951-1952, 1954-1955 dönemlerinde ve 1961’de Polonya ile ortaklaşa bir yıllık yarı dönemin ardından uzun yıllar sonra 2008’de BM Genel Kurulu’nda yapılan oylamada seçilerek, 2009-2010 dönemi için iki yıllığına görev yapmıştı.
Bozkır’ın öncelikleri
Büyükelçi Bozkır’ın 75. Dönem vizyon beyanında, 2020 BM reform gündeminin uygulanmasını ve BM Genel Sekreteri’nin 2020 vizyonunu destekleyeceğini belirtti.
Bozkır vizyon bildirisinde, şu 3 konuya öncelik verileceğini dile getirdi:
1- BM’nin 75. yıldönümü olmasının avantajıyla, kurallara dayalı uluslararası sistemin yeri doldurulamaz doğasının ve çok taraflılığın öneminin vurgulanması,
2- Korunmasız grupların, muhtaç insanların ve mülteci, göçmen ve vatansız kişiler gibi baskı altındakilerin ihtiyaçlarının ele alınması ve insani yardımın ve uluslararası insani hukuka saygı duyulmasının sağlanması.
3- En az gelişmiş ülkeler (LDC’ler) de dahil olmak üzere özel şartlara sahip ülkelerde Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin (SDG) uygulanmasına odaklanılması.
