BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL) – Selçuk Acar – Birleşmiş Milletler’deki (BM) tarihi görevine başlayan BM Genel Kurul Başkanı Volkan Bozkır, coronavirüsü salgınına karşı “tek taraflı” yaklaşımların salgını güçlendireceğini belirterek, geliştirilen aşıların, adil ve eşit dağıtımını da içeren “küresel işbirliği” çağrısında bulundu.
BM 75. Genel Kurul Başkanı Türk diplomat Bozkır’ın, 74. Genel Kurul Başkanı Tijjani Muhammad Bande’den görevi devralmasıyla birlikte, çoğunluğu video konferans yönetimiyle yapılması beklenen BM’nin yeni dönem genel kurul çalışmaları başladı.
BM sisteminde, “Batı Avrupa ve Diğer Ülkeler” grubunda yer alan Türkiye’nin ilk defa üstlendiği BM Genel Kurul Başkanlığını görevini yürüten ilk Türk Bozkır, bugün yemin ederek görevine başlarken, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de katıldığı BM Genel Kurul oturumunu yönetti.
75. dönem Genel Kurul çalışmaları çerçevesindeki ilk oturum, Covid-19 salgın tedbirleri altında gerçekleşirken, salgın dolayısıyla yaşamını yitirenler için saygı duruşu yapıldı.
Yeni dönemin yıllık üst düzey toplantılarının BM tarihinde ilk defa, Çin’den dünya yayılarak yüzbinlerce kişinin yaşamını yitirmesine ve devasa ekonomik kayıplara yol açan, dünyanın ortak tehdidi, tarihi COVID-19 salgın krizinin gölgesinde, çoğunluğunun video konferans yöntemiyle yapılacak olması, Bozkır’ın görevini önceki dönemlerden daha farklı ve tarihi kılıyor.
Genel Kurul’daki oturumun ardından basın toplantısı düzenleyen Bozkır, yeni dönem ve başkanlığıyla ilgili açıklamalarda bulunurken, küresel sorunlarla ilgili gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Basın toplantısındaki konuşmasında, Genel Kurul’un kasım ayı başlarında COVID-19 salgını konusunda üst düzey özel bir oturum gerçekleştireceğini bilgisini veren Bozkır, salgınla mücadelede tek taraflılığın yalnızca salgını güçlendireceği uyarısında bulundu. Bozkır özellikle aşıların adil ve eşit dağıtımı da dahil olmak üzere, 193 ülkeden oluşan BM üyelerine küresel işbirliği konusunda yeni bir taahhütte bulunmaları çağrısı yaptı.
Bozkır “Coronavirüsün etkilerinin tüm boyutlarıyla yüzleşmenin” başkanlığı döneminin “kapsayıcı bir önceliği” olacağını belirtirken, “Hiçbir devlet bu salgıyla tek başına mücadele edemez” dedi.
BM ile çok taraflı işbirliğine vurgu yapan Bozkır, insanların uluslararası kurumlara olan inancını güçlendirmek üyelerin sorumluluğunda olduğunu kaydetti.
“Genel Kurul Başkanı tarafsız olmak zorunda… Doğu Akdeniz diplomasi ve barışçıl yollarla çözülmeli”
Doğu Akdeniz’de Türkiye’yle Yunanistan arasında yaşanan gerilimle ilgili bir soruyu yanıtlayan Bozkır bu konudaki değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı:
“BM Genel Kurul Başkanı, tarafsız olmak zorunda. Bu konuya ülkemin değil, BM’nin bakış açısından bakmak durumundayım. Bölgedeki gelişmeleri takip ediyorum. Bu tür sorunlar prensip olarak diyalog ve diplomasiyle barışçıl yollarla çözülmeli. İki ülke de NATO üyesi müttefik, BM üyesi ve aralarında güçlü kültürel ve ekonomik bağlar var. Tercihim hem dünyada, hem de bölgede barış ve istikrarın sağlanmasıdır”
21. Yüzyılın gerçeklerini yansıtan BM Güvenlik Konseyi reformu
Basın toplantısında bir soru üzerine BM Güvenlik Konseyi reformunun son derece önemli olduğunu belirten Bozkır, ”BM Güvenlik Konseyi üyeliği ve çalışma metodunun 21. yüzyılın gerçeklerini yansıtması gerektiğini vurguladı. Bozkır ayrıca, üye ülkelerin reform görüşmeleri konusunda aktif ve pragmatik yaklaşım ve katılımlarıyla anlamlı bir ilerleme kaydedilmesini temennisinde olduğunu ifade etti.
Genel Kurul toplantıları liderlerin fiziki katılımıyla gerçekleştirilmeli
Haziran ayından itibaren tüm resmi görüşmelerinde genel kurul toplantılarının liderlerin fiziki katılımıyla gerçekleştirilmesini savunduğunu belirten Bozkır, New York’taki toplantılara liderlerin katılıp katılmanalarına, ev sahibi ülke ve yerel yetkilerin karar vermesi gerektiğini ifade etti.
Bozkır, 22 Eylül’de başlayan üst düzey toplantılara fiziki olarak katılarak konuşmasını kürsüden yapmak için birçok devlet başkanı, başbakan ve dışişleri bakanının müracaat ettiğini bildirirken, bunlar arasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da olduğunu ancak Erdoğan ve Çavuşoğlu’nun Amerikalı yetkililerinin salgınla ilgili 14 günlük karantina kararı nedeniyle New York’a gelmelerinin artık imkansız olduğunu söyledi.
Bozkır, ABD Başkanı Donald Trump’ın da New York’a gelerek BM Genel Kurulu’nda konuşmasını fiziki olarak yapabileceğini belirtmesiyle ilgili olarak ise bu konuda kendilerine henüz resmi bir başvurunun yapılmadığını bildirdi.
BM tarihinde ilk kez, devam eden koronavirüs salgını yüzünden uluslararası seyahat düzenlemeleri ve büyük toplantılara getirilen sınırlamalar nedeniyle BM’deki üst düzey toplantıların büyük bir bölümü çevrimiçi olarak gerçekleştirilecek.
Dünya liderleri ve üst düzey yetkililerin büyük bir çoğunluğu, 22 Eylül’den itibaren BM Genel Kurul Salonundan dünyaya video mesasıyla seslenecekler.
Fotoğraf: Turkish Journal via Golden Horn Media.
