BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL) – 2. Dünya Savaşı’nın küllerinden doğan Birleşmiş Milletler’in (BM) tarihinde ilk defa coronavirüs salgını nedeniyle ilk defa sanal yolla gerçekleşirken, daha önce olmadığı kadar BM reformu vurgusu öne çıktı.
Coronavirüsü salgını nedeniyle ülke liderlerinin önceden kaydedilmiş video kayıtlarıyla katıldıkları 193 üye ülkeden oluşan BM’nin 75. Genel Kurul görüşmeleri sona ererken, bu yıl BM tarihinde ilk defa baskın bir şekilde ülke liderleri yaptıkları sanal konuşmalarında tüm dünyanın ortak düşmanı coronavirüs salgınıyla birlikte her zamankinden daha fazla küresel dayanışmaya ihtiyaç olduğunu belirttiler.
Çin’den dünyaya yayılarak dünya genelinde 1 milyona yakın kişinin hayatına mal olan pandemi yüzünden tarihte ilk defa sanal yolla gerçekleştirilen BM’nin yıllık Genel Kurul görüşmelerinde ülke liderleri ağırlıklı olarak BM reformu ve küresel dayanışma talebinde bulundular.
200 binden fazla vatandaşını kaybeden ABD’nin Başkan Donald Trump’la, Çin ve BM’nin alt örgütü Dünya Sağlık Örgütü karşıtı çıkışıyla ve Çin’in de daha önce olmadığı kadar BM’de sesini yükselterek ABD karşıtı tutumu, veto yetkisini kullanması, BM’de salgınla mücadelede güçlü bir ortak karar alınamasına engel olmuştu. 5 üye ülkenin BM Güvenlik Konseyi’ndeki veto haklarını ulusal menfaatler doğrultusunda siyasallaştırılması, BM işlevsizleşmesinde, dünya barışına hizmet etmesine en büyük engeli teşkil ediyor.
Büyük güçler arasında artan gerilimler, zengin ve fakir ülkeler arasındaki eşitsizliklerin artarak devam etmesi, BM’ye üye tüm ülkelerin ortak bir dayanışma sergilememeleri, küresel işbirliği ve BM reformunun aciliyetine işaret ederken, dünya liderleri arasında sadece ABD Başkanı Donald Trump’ın, önceki yıl olduğu gibi yine küresel dayanışma yerine tek taraflılık çağrısında bulundu.
Toplantılarda ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Doğu Akdeniz konusunda bir konferans talebiyle birlikte, Almanya Başbakanı Angela Merkel BM reformu çağrısı ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Çin’de Müslüman azınlık Uygur Türklerine yönelik insan hakları nedeniyle bir BM Misyonunun oluşturulması önerisinde bulunması öne çıktı
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da cuma günkü konuşmasında, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’i İsrail ile Filistinliler arasında “gerçek bir barış süreci” başlatmak için 2021 yılı başlarında uluslararası bir konferans düzenlemeye çağrısında bulundu.
BM’nin kuruluşundan yetmiş beş yıl sonra, eşitsizlik, açlık ve büyük bir iklim krizi ile kuşatılmış bir dünyada çatışmaların devam edip, coronavirüs salgının önüne geçilememesi ve ülkelerin BM’de ortak bir karar üzerinde birleşememesi, bu yılki Genel Kurul yıllık toplantılarını daha da önemli kılarken, ilk defa BM reformuna bu derecede vurgu yapılması gelecek açısından umut verici gelişme olarak göründü.
