BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL) – Selcuk Acar – Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, son günlerde deneme aşamalarında başarılı olan Covid-19 aşılarını herkese ulaşması gereken bir “umut ışığı” olarak nitelendirdi ve G-20 ülkelerine Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) öncülüğündeki küresel aşı ve tedavi programı ACT Accelerator ve COVAX’e katılmaları çağrısında bulundu.
BM Genel Sekreteri Guterres, hafta sonu yapılacak G20 zirvesinin hemen öncesinde, Amerikan ilaç devai Pfizer ile Türk çiftin sahibi olduğu Almanya’nın BioNTech firmasının ürettiği ve hafta içinde 65 yaş üstü yetişkinler de dahil olmak üzere yüzde 95 etkili olduğu belirtilen Covid-19 aşısıyla ilgili olumlu gelişmelerin yaşandığı haftanın son günde bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda, G20 Zirvesi öncesinde zirveye katılacak ülke liderlerini bu konuda küresel işbirliğine çağıran Guterres “Covid-19 aşılarındaki son gelişmeler bir umut ışığı sunuyor. Ancak bu umut ışığının herkese ulaşması gerekiyor” dedi.
Guterres daha sonra şu ifadeleri kullandı:
“Bu, aşıların küresel bir kamu malı olarak görülmesini sağlamak anlamına geliyor – her yerde herkes için erişilebilir ve uygun fiyatlı. Bir halk aşısı. Bu bir “iyilik yapma” denemesi değildir. Salgından ölümleri kaynağında durdurmanın tek yolu bu.”
Guterres, geçtiğimiz yedi ayda ülkelerin aşı, teşhis ve tedavi geliştirme çabalarına 10 milyar ABD doları yatırım yaptığını belirtirken, yıl sonuna kadar 4,2 milyar olmak üzere toplam 28 milyar ABD dolara ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Guterres daha sonra ülkelere yaptığı çağrıda şunları kaydetti:
“Bu finansman, dünya çapında yeni COVID-19 aşılarının ve araçlarının toplu üretimi, tedariki ve teslimi için kritik önem taşıyor. G20 ülkeleri kaynaklara sahip. Hepsini ACT-Accelerator’ı tam olarak desteklemeye çağırıyorum.”
Guterres ayrıca, Covid-19 testleri, tedavileri ve aşılarına eşit erişimi hızlandırmak için küresel işbirliği çağrısında bulundu.
Nisan 2020’nin sonunda başlatılan ACT-Accelerator, hükümetleri, bilim adamlarını, işletmeleri, sivil toplumu ve hayırseverleri ve küresel sağlık kuruluşlarını (Bill & Melinda Gates Vakfı, CEPI, FIND, Gavi, The Global Fund, Unitaid, Wellcome, DSÖ ve Dünya Bankası) bir araya getiriyor.
Basın toplantısında aşı konusunda sosyal medyada birakım komploların yayılmaya devam etmesinden duyduğu endişeyi dile getiren Guterres, “Maalesef yanlış bilgilendirme için bir aşı yok” dedi.
Guterres bu konuda şöyle devam etti:
“BM iletişim ağlarımız gerçek, güvenilir ve ikna edici içerikle aşı güveni oluşturmak ve halkın güvenini güçlendirmek için sosyal medya platformlarına ulaşmak için çalışıyor. Tüm bu çabalar, hayat kurtarmak ve bu küresel ekonomik ve insani krizden çıkış stratejisi sağlamak için hayati önem taşıyor ”
G20 zirvesi sırasında aşının dağıtımı için ortak politikaların kabul edilip edilmediğine veya tartışılıp tartışılmayacağına ilişkin bir soruyu yanıtlayan Guterres, şu anda Covid-19 Araçlarına Erişim (ACT) Hızlandırıcı’nın aşı ayağı olan COVAX’ı taahhüt eden 160’tan fazla ülke olduğunu ifade etti.
COVAX’ın “Aşıların geliştirilmesi, üretimi ve dağıtımı için ihtiyaç duyulan yatırımların bir koordinasyon sistemi” olacağını belirten Guterres, COVAX’ın ötesinde, farklı ülkelerden başka girişimlerin de olduğunu bildirirken, “Elbette, kendi halkını korumaya karar veren bir hükümeti suçlamıyorum, ancak bunun COVAX taahhütleriyle birlikte yapılması gerekiyor.”dedi.
Guterres ayrıca, kendi programları olan birkaç gelişmiş ülkenin COVAX’a katıldığını ve COVAX’tan da aşı almak için bu programa yatırım yaptığını bildirirken şunları kaydetti:
“Bu nedenle, COVAX’in aşıların herkes için ulaşılabilir ve uygun fiyatlı küresel bir kamu malı haline geleceğini garanti eden ana araç olacağını umuyorum. G20’nin çok önemli bir rolü var ve tüm G20 üyelerini COVAX üyesi olmaya davet ediyorum. “
