BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL)- Ali Çınar – Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, orta gelirli ülkeler için borç ertelemelerinin uzatılması çağrısında bulundu.
BM’in 193 üye ülkesinin yarısından fazlasını teşkil eden bu ülkeler ile ilgili yapılan üst düzey toplantıda, Genel Sekreter Guterres küresel kriz sonrasında toparlanmaları için gerekli finansman desteğinin altını çizdi.
Salgının toplumsal ve ekonomik olumsuz etkileriyle baş edebilmek için orta gelirli ülkelerin borçlarının 2022’ye kadar ertelenmesi gerektiğini söyledi.
“Hiçbir ülke unutulmamalı“
Birçoğu salgından önce zaten biriken borçlarla boğuşuyordu, salgınla beraber bu durum daha da vahim bir hale geldi.
“Örneğin, küçük ada devletlerinde turizmin tamamen durması borç geri ödemelerinde ciddi aksamalara sebep oldu. Ve bu borç krizinde küresel seviyede haklı olarak düşük gelirli ülkelere öncelik verilirken, orta gelirli ülkeler de unutulmamalıdır.” dedi.
Çeşitlilik kavramı, salgın öncesi halihazırda dünyadaki fakir nüfusun yüzde 62’sine ev sahipliği yapan orta gelirli ülkeleri tanımlamaktadır.
Listede, bir milyardan fazla nüfusa sahip Hindistan ve nüfusu 20.000’den az olan Palau gibi Pasifik’teki takımada devletleri de bulunuyor.
Nüfus büyüklüklerinin yanısıra bu ülkeler; ekonomik faaliyetler, coğrafya ve kişi başına düşen gelirde de farklılıklar gösteriyor. Bu gelir farkı yıllık 1.000 ilâ 12.000 dolar arasında değişiyor; yani borç ertelemesi için kişi başına düşen gelir sınırını da sıklıkla aştıkları anlamına geliyor.
“Süregelen zaafiyetlerle mücadele”
Guterres, bu ülkelerin büyüyen ve sürdürülemez olarak nitelendirdiği borç seviyelerine bir çözüm bulmak için daha iyi mekanizmalara ve uluslararası işbirliğine olan ihtiyaca vurgu yaparken, “Bu ülkeler temerrütten kaçmayı başarsalar bile, önümüzdeki yıllarda çeşitli kalkınma ve iklim hedefleri için yapacakları önemli devlet harcamalarında uzun vadeli sınırlamalarla karşılaşacaklar.” uyarısında bulundu.
Borç takasları, geri alımlar ve iptalleri içeren “yeni bir borç mekanizması”na olan ihtiyacı vurgulayan Guterres şunları kaydetti:
“Üzerinde mutabakat sağlanamamış ilkelerden tutun da neredeyse hiçbir fayda sağlamayan yeniden yapılandırmalara kadar uluslararası borç sisteminde süregelen zaafiyetlerle mücadelenin tam zamanıdır.Borçların yeniden yapılandırılması ve mantıklı borç indirimine imkan tanıyan yenilikçi yöntemler, orta gelirli ülkelerin yatırımlarını arttırmak ve bu krizi dayanıklı ve sürdürülebilir bir şekilde atlatabilmeleri için gerekli mali alan genişletmelerine yardımcı olabilir.”
Geçtiğimiz Mart ayında, Genel Sekreter gelişmekte olan ülkelerin içinde bulunduğu borç krizini atlatmalarına destek olmaları için devlet başkanlarına bir toplantı düzenledi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından geliştirilen bir çeşit yabancı rezerv varlığı olan Özel Çekme Hakları’na (ÖÇH) yönelik bir yenilik yapma ihtiyacı hususunda devletlerin giderek büyüyen ilgisi BM Genel Sekreteri’ni cesaretlendirdi. Öte yandan, kullanılmayan ÖÇH’nın orta gelirli ülkeler de dahil olmak üzere ekonomisi zayıf bütün ülkelere destek için yeniden pay edilmesi gerektiğini de belirtti.
Geçen sene G20’deki gelişmiş ülkeler, dünyanın en fakir ülkelerine ait ikili kredi ödemelerinin geçici olarak durdurulmasına yönelik bir borç yönetimi ertelemesi girişiminin duyurusunu yaptı.
Genel Sekreter Guterres, “Bu tedbirler 2022 senesine sarkıtılmalı ve talep eden her ağır borç yükü altındaki kırılgan orta gelirli ülkenin de istifadesine sunulmalı.” dedi.
