BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL)- Selçuk Acar – Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) bugün yaptığı oylamada, Suriye’nin İdlib vilayetine Türkiye’deki Cilvegözü sınır kapısı üzerinden insani yardım operasyonlarının 12 ay daha devam ettirilmesini öngören tasarıyı kabul etti.
İlişkileri bir çok konuda sorunlu olan ve BM’de biri Batı bloğunu, diğeri Doğu bloğunu temsil eden iki ülke Rusya ve ABD, 15 üyeli BMGK’daki bugünkü oylamada oybirliğiyle son dönemde eşine az rastlanır bir uzlaşma örneği sergiledi.
Hatay’daki Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan Suriye’ye yapılan insan yardımlar, BMGK’nın veto yetkili üyesi Rusya’nın ABD ile son dakika görüşmelerinde uzlaşmayı kabul etmesi ve Konsey’deki tasarıyı veto etmemesiyle önümüzdeki 12 ay boyunca gerçekleştirilebilecek.
Türkiye’nin de bölgenin istikrarı için “elzem” gördüğü karar, ilk 6 aydan sonra BM Genel Sekreteri’nin raporu doğrultusunda ilave 6 ay olarak uygulanarak 1 yıl geçerli olacak.
İki ülke arasındaki kritik uzlaşma, cuma sabahı ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield ile Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasily Nebenzya arasında yapılan müzakerelerin ardından sağlandı.
Tasarıyla ilgili görüşlerini dile getiren Büyükelçi Thomas-Greenfield, “Ebeveynler, önümüzdeki 12 ay boyunca çocuklarının besleneceğini bilerek bu gece uyuyabilirler. Burada vardığımız insani anlaşma, kelimenin tam anlamıyla hayat kurtaracak” ifadelerini kullandı.
Thomas-Greenfield gazetecilere verdiği demeçte ise “Bu, Ruslarla ortak hedefler üzerinde diplomatik olarak çalışırsak onlarla neler yapabileceğimizi gösteriyor. Ruslarla ortak çıkarları ilgilendiren konularda çalışmak için başka fırsatlar aramayı dört gözle bekliyorum…Ruslarla ortak çıkarları ilgilendiren konularda çalışmak için başka fırsatlar aramayı dört gözle bekliyorum” dedi.
Rusya’nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia da oylamadan sonraki açıklamasında “Putin ve Biden’in Cenevre’de tartıştıklarıyla gerçekten uyumlu bir dönüm noktası olabileceğini umuyoruz” diyerek, “İhtiyaç olduğunda ve istek olduğunda da işbirliği yapabileceğimizi gösteriyor.” ifadesini kullandı.
Suriye’de açık olarak güçlü şekilde Devlet Başkanı Beşar Esad rejimini destekleyen Rusya, İrlanda ve Norveç tarafından hazırlanan Türkiye ve Irak’tan 12 ay boyunca yardım sağlanmasını öngören bir karar tasarısı üzerinde haftalarca süren görüşmelere katılmazken, perşembe günü sadece Türk geçişi için altı aylık bir yenileme önerisinde bulunmuştu.
Rusya, yardım operasyonunun eski olduğunu ve Suriye’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiği görüşünü dile getiriyordu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de tasarının kabulünün ardından yaptığı açıklamada, Konseyin 1 milyonu çocuk da dahil olmak üzere 3.4 milyondan fazla ihtiyaç sahibi insan için “yaşam çizgisini” yenilemesini memnuniyetle karşıladığını dile getirdi.
Öte yandan Guterres’in sözcüsü Stephane Dujarric, “Ek geçişler ve genişletilmiş fonlarla, Birleşmiş Milletler artan sayıda ihtiyaç sahibi insana yardım etmek için daha fazlasını yapabilir” ifadesini kullandı.
Türkiye’den Cilvegözü Sınır Kapısı üzerinden, Suriye tarafında ise adı Bab el-Hava olan sınır kapısından yapılan uluslararası insani yardım geçişlerinin süresi 10 Temmuz’da sona eriyordu. 2014 yılında alınan BMGK kararı uyarınca başlatılan insani yardım sevkiyatı, son yıllarda Batılı ülkelerle Rusya arasında gerginliğe neden oluyordu
Uzun süredir devam eden Türkiye’den Cilvegözü Sınır Kapısı üzerinden, Suriye tarafında ise adı Bab el-Hava olan sınır kapısından yapılan yardım operasyonunun görev süresi 10 Temmuz’da sona erecekti. BMGK daha önce ilk olarak 2014’te Suriye’ye dört noktada sınır ötesi yardım operasyonuna izin verirken, geçen yıl Rusya ve Çin’in muhalefeti nedeniyle Türkiye’den Suriye’ye yapılan yardımların geçişi bir sınır kapısına indirilmişti.
