BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL) – Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Afganistan konusunda acil toplanıyla bir araya gelen BM Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerini “Afganistan’daki küresel terör tehdidini bastırmak için elindeki tüm araçları kullanmaya” ve “temel insan haklarına saygı gösterilmesini sağlamaya” çağırdı.
Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani’nin pazar günü Afganistan’dan ayrılmasının ardından, Taliban, ülkenin başkenti Kabil’e girerek ABD’nin liderliğindeki NATO güçlerinin kontrolünden yaklaşık 20 yıl sonra ülkeyi ele geçirmesiyle ülkede büyük bir kaos yaşanıyor.
15 üye ülkeden oluşan BMGK, ağustos ayı dönem başkanı Hindistan’ın BM Daimi Temsilcisi T. S. Tirumurti’nin başkanlığında Afganistan’daki krizi görüştü.
Genel Sekreter Guterres toplantıda yaptığı konuşmada, “Ülke genelinde insan haklarına yönelik ciddi kısıtlamalara ilişkin tüyler ürpertici raporlar alıyoruz. Afganistan’daki kadınlara ve kız çocuklarına yönelik artan insan hakları ihlallerine ilişkin hesaplardan özellikle endişeliyim” dedi.
Konuşmasında, “Afganistan halkını terk edemeyiz ve etmemeliyiz” ifadesini kullanan Guterres, başta Taliban olmak üzere tüm taraflara “hayatları korumak ve insani ihtiyaçların karşılanabilmesini sağlamak için azami itina gösterme” çağırsında bulundu.
BMGK Başkanı Hindistan’ın BM Daimi Temsilcisi T. S. Tirumurti de toplantıdaki konuşmasında, “Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nda çok talihsiz sahneler gördük. Halk arasında yaygın bir panik var. Kadınlar ve çocuklar zor durumda. Havalimanı da dahil olmak üzere şehirden ateş açma olayları bildirildi” dedi.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield ise onuşmasında “Sivillere veya sivil nesnelere yönelik saldırılar durdurulması” çağrısında bulunarak, başta kadınlar, kızlar ve azınlık gruplarının üyeleri olmak üzere tüm Afgan vatandaşlarının insan haklarına ve temel özgürlüklerine saygı gösterilmesi gerektiğini söyledi.
Afganistan’ın BM Büyükelçisi Ghulam Isaczai da toplantıda bir konuşma yaparken, konseye, kadınlar ve kızlar da dahil olmak üzere “kaderi tehlikede olan” milyonlarca insan adına konuştuğunu söyledi. BM’yi, iktidarı güç kullanarak elde eden herhangi bir yönetimi veya kapsayıcı olmayan herhangi bir hükümeti tanımamaya çağıran Büyükelçi Isaczai derhal kapsayıcı bir geçiş hükümetinin kurulmasını istedi.
BM’nin Afganistan’da yaklaşık 3.000 yerel personeli ve yaklaşık 700 civarında uluslararası personeli bulunuyor. Uluslararası personelin büyük bir bölümü pandemi şartlarında evlerinden çalışmalarını sürdürüyor. BM, cuma günü yapılan açıklamada bazı personelin Kabil’e taşındığını, ancak hiçbirinin tahliye edilmediğini bildirmişti.
Pazartesi günü binlerce kişi, Taliban’ın katı kuralından kaçmaya çalışırken şehrin havaalanını bastığı, uçaklara binmek için büyük mücadeleler veren kaos görüntüleri medyaya yansımıştı.
Basın açıklaması
BMGK üyeleri toplantı sonrasında yayınladıkları basın açıklamasında, Afganistan’daki tüm düşmanlıkların derhal durdurulması, “kapsayıcı müzakereler yoluyla, kadınların tam, eşit ve anlamlı katılımı dahil olmak üzere birleşik, kapsayıcı ve temsili yeni bir hükümetin kurulması” çağrısında bulundular.
