BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (GOLDENHORN AGENCY) – Selçuk Acar– Birleşmiş Milletler, (BM) 76. Genel Kurul çalışmaları çerçevesindeki yıllık üst düzey toplantıları süresince ülke liderlerini ve ilgili heyetleri ağırlarken, ülke temsilcileri kendi ülke perspektiflerinden dünyanın ortak sorunlarına değinip, seslerini dünyaya duyuracaklar.
BM’nin yeni dönem üst düzey toplantıları, Kovid-19 vakalarının arttığı ev sahibi ülke ABD’nin sanal olması talebine rağmen çoğunluğu fiziksel olarak salonda bulunarak, bazıları da video mesajıyla, hibrit şekilde gerçekleştirilecek.
21 Eylül’den 27 Eylül’e kadar sürecek olan New York’taki büyük buluşmaya 100’den fazla devlet ve hükümet başkanı ile 90’dan fazla dışişleri veya devlet bakanı ülkelerini en üst düzeyde temsil edecek.
Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temsil edeceği toplantılara, önceki yıl Covid-19 testi pozitif çıkıp hastalığı atlattığı için antikor seviyesinin yeterince yüksek olduğunu ve aşıya ihtiyacı olmadığını ileri süren ve ilk sırada konuşacak olan Brezilya Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro dahil 193 üye ülkeden devlet veya hükümet başkanı konuşmalarını bizzat BM kürsüsünden yapmak için New York’a gelmeye başladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, 20 Eylül’de New York’ta ev sahibi ülke ABD’nin Başkanı Joe Biden ile görüşecek. Biden, 21 Eylül’de başkanlığının ilk konuşmasını BM geleneğinin devamı olarak Brezilya liderinin ardından 2. sırada yaptıktan sonra, New York’tan ayrılarak toplantılara Washington’dan sanal olarak devam edecek.
Başkan Biden’ın 22 Eylül’deki aşı zirvesinde, koronavirüs pandemisini sona erdirme konusunda uluslararası fikir birliğine varmaya odaklanması bekleniyor.
BM’de haftanın ilk günü 20 Eylül’de, kasım ayında Glasgow’da yapılacak COP26 iklim konferansı öncesinde, BM Genel Sekreteri Guterres ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson liderliğinde “iklim eylemi” yuvarlak masa toplantısı yapılacak.
Bu arada henüz teyit edilmemiş olsa da İran nükleer anlaşmasının veya “Ortak Kapsamlı Eylem Planı” (JCPOA) anlaşmasının taraf ülkeleri İran, İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD’nin Genel Kurul haftası sırasında bir araya gelmesi planlanıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın programı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, pazar günü Manhattan Center’da Türk Amerikan Ulusal Yönlendirme Komitesi (TASC) tarafından düzenlenecek “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” başlıklı konferansta, ABD’deki Türk ve müslüman toplum üyelerine hitap edecek.
Erdoğan pazartesi günü New York’ta inşaatı tamamlanan, BM Daimi Temsilciliği, New York Başkonsolosluğuyla birlikte Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti temsilciliğine ev sahipliği yapacak Türkevi’nin resmi açılışını yaparken, aynı gün düşünce kuruluşları SETA DC ve Dış Politika Derneği’nin ortak konferansında ve Cipriani restorandaki Türk-Amerikan İş Konseyi’nin (TAİK) 11. Türkiye Yatırım Konferansı’nda konuşacak.
Salı günü öğleden sonra 15. sırada BM Genel Kurul’una hitap edecek olan Cumhurbaşkanı Erdoğan bir çok ülke lideriyle ikili toplantılarda bir araya gelecek.
Erdoğan ayrıca, BM Gıda Sistemleri Zirvesi’yle BM Yüksek Düzeyli Enerji Diyaloğu Toplantısı’na birer video mesajla katılacak.
Bu arada Erdoğan’ın “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” kitabının Türkçe, İngilizce, Arapça ve Fransızca basımının dağıtımının yapılması bekleniyor.
Biden ilk BM konuşmasında nelere değinecek
Biden’ın ABD Başkanı olarak üst düzey BM Genel Kurulu oturumunda yapacağı ilk konuşmasında, Covid-19 pandemisini sona erdirmeye, iklim kriziyle mücadeleye ve insan haklarını, demokrasi ve çok taraflılığın öne çıktığı, uluslararası kurallara dayalı bir düzeni savunmaya odaklanacağı bildirildi.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, ABD’nin BM toplantılarına katılımını ve önceliklerini belirttiği basın brifingi sırasında Biden, Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Beyaz Saray İklim Özel Elçisi John Kerry ve Dışişleri Bakanlığı’ndan diğer üst düzey yetkililerin toplantılara katılacağını söyledi.
Büyükelçi Greenfield ABD diplomasisinin Afganistan’dan Suriye’ye, Yemen’den Burma’ya kadar dünyanın dört bir yanındaki barış ve güvenliğe yönelik tehditleri, aktif çatışmaları ve krizleri ele almaya odaklanacağını kaydetti.
Biden Quad üyelerini Beyaz Saray’da ağırlayacak
Öte yandan Başkan Biden BM haftasında “Quad” üyesi ülke liderlerini Beyaz Saray’da ağırlamayı planlıyor. ABD, Avustralya, Hindistan ve Japonya’dan oluşan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu grubunu “The Quad”ı 2007’de kurmuştu.
Bu arada ABD, BM zirvesi öncesinde, İngiltere ve Avustralya Hint-Pasifik bölgesinde yapay zeka, siber güvenlik ve deniz altı savunma gibi alanlarda İngilizce konuşan ülkeler olarak yeni bir ittifak (AUKUS) oluştururken, ittifak dışında olan Fransa’nın tepkisiyle karşılaştı.
Ev sahibi ABD, Kovid-19 yüzünden bizzat katılımlı zirveye karşı çıkmıştı
ABD’nin BM misyonu, 16 Ağustos’ta diğer 192 BM misyonuna, haftanın “süper yayıcı bir olay” olma riskini önlemek için önceden kaydedilmiş bir mesaj göndermelerini isteyen bir mektup göndermişti.
Mektupta, “Amerika Birleşik Devletleri, ev sahibi ülke olarak, Genel Tartışmanın ötesinde, BM’nin ev sahipliği yaptığı tüm toplantılar ve yan etkinlikler için çağrımızı tamamen sanal hale getirmeli” ifadeleriyle birlikte “delegasyon başkanlarının açıklamalarını BM Genel Kurulu’nun Genel Münazarasına video yoluyla iletmeyi düşünmeleri” tavsiyesi yer almıştı.
Aşı olmayan delegeler, ücretsiz Johnson & Johnson’ın tek seferlik aşısını yaptırabilecek
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Genel Kurul haftasıyla ilgili düzenlediği basın toplantısında ABD’ye gelen herkesin COVID-19 testinin negatif olduğunu kanıtlaması gerektiğini bildirdi. Genel Kurul sırasında BM’nin önüne sağlık minibüs park edecek, isteyen herkese ücretsiz Johnson & Johnson tek seferlik aşılar ve Covid testi yapacak.
