BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL)- Selçuk Acar – Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Afganistan’nın yarısından fazlasının aşırı düzeyde açıkla karşı karşıya olduğunu ve bazı ailelerin yiyecek alabilmek için bebeklerini satmak zorunda kaldığını belirtti. Guterres üye ülke temsilcilerine, “Afganistan halkını terkedemeyiz” dedi.
Genel Sekreter Guterres, BMGK üyelerine hitabında, Afganistan halkı için insani yardımı büyük ölçüde artırmaya ve Afganistan ekonomisini kitlesel insan göçüne yol açabilecek bir çöküşün eşiğinden döndürmek için yaklaşık 9 milyar dolarlık donmuş varlıkları serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Guterres, Afganistan’da zamanın “çok önemli” olduğunu belirterek, “Eylem olmadan hayatlar kaybedilecek, umutsuzluk ve aşırılık büyüyecek.” dedi.
“Günlük yaşam donmuş bir cehennem”
Konuşmasında, 8,7 milyon Afganistanlının açlığın eşiğinde olduğunu ifade eden Guterres, nüfusun yarısından fazlasının “aşırı düzeyde açlıkla” karşı karşıya olduğunu bildirdi.
Guterres, “Nüfusun %80’inden fazlası kirli içme suyuna bağımlı ve bazı aileler yiyecek almak için bebeklerini satıyor” diye konuştu.
Afganistan’ın uzun süredir haksız bir şekilde siyasi gündemler, jeopolitik avantaj, ideolojik hakimiyet, vahşi çatışmalar ve terör için bir platform olarak kullanıldığını söyleyen Genel Sekreter, “Ahlaki sorumluluk, bölgesel ve küresel güvenlik ve refah meselesi olarak Afganistan halkını terk edemeyiz” dedi.
Guterres, Afganların barışa, umuda ve yardıma ihtiyacı olduğunu hatırlatırırken, ülke ekonomisinin başka bir acımasız kışın ortasında çöktüğün ve günlük yaşamın “donmuş bir cehennem” haline geldiğini vurguladı.
Dondurulmuş rezevrlerin serbest bırakılması
Konuşmasında, likiditenin Afgan ekonomisine acilen geri verilmesi gerektiğini ifade eden Guterres, bunun, “ülkenin donmuş para rezervlerini serbest bırakmak, Merkez Bankası ile yeniden ilişki kurmak ve uluslararası fonların doktorların, öğretmenlerin, temizlik işçilerinin, elektrikçilerin ve diğer memurların maaşlarını ödemesine izin vermek de dahil olmak üzere para enjekte etmek için başka yollar bulmak” anlamına geldiğini söyledi.
Dünya Bankası’nın Afganistan için yeniden yapılanma fonunun geçen ay BM çocuk ajansı UNICEF ve Dünya Gıda Programı’na 280 milyon dolar aktardığını belirten Guterres, kalan 1,2 milyon doların Afganistanlıların kışı atlatmasına yardımcı olmak için acilen serbest bırakılması gerektiğini söyledi.
ABD ve NATO birliklerinin 20 yıl sonra kaotik bir şekilde ayrılırken, Taliban Ağustos 2001’de ülkede yönetimi ele geçirdiğinde Afganistan ekonomisi daha da zora girmiş, uluslararası toplum Afganistan’ın yurtdışındaki varlıklarını dondurarak, ekonomik desteği kesmişti.
ABD likidite sıkışıklığını hafifletmek için çeşitli seçenekleri inceliyor
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Biden yönetiminin “likidite sıkışıklığını hafifletmek için çeşitli seçenekleri” incelediğini bildirdi.
11 Ocak’ta Afganistan’a insani yardım için 308 milyon dolarlık ilk katkıyı açıklayan ABD’nin, ülkeye en büyük yardım sağlayıcısı olmaya devam ettiğini belirten Büyükelçi Thomas-Greenfield, Afgan halkının yaşadığı olağanüstü düzeydeki ihtiyacı karşılamak için uluslararası toplumdan çok daha fazla desteğe ihtiyaç duyulacağını söyledi.
Bu arada, BMGK’nın veto yetkili üyeleri Çin ve Rusya’nın temsilcileri de Afgan varlıklarının dondurulması çağrılarını yinelediler.
