BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL)- Ali Çınar – Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Ukrayna-Rusya krizi konusunda ilk kez gerçekleştirilen açık toplantıda, Ukrayna sınırına 100 bin asker yığan Rusya, Batı’yı Ukrayna’da “gerginliği artırmakla” suçlarken, ABD Rusya’ya çatışma yerine diplomasiyi seçmesi çağrısında bulundu.
BM Güvenlik Konseyi, ABD’nin teklifiyle Ukrayna-Rusya arasındaki krizi ilk defa açık bir toplantıda görüştü.
Batı’nın, Ukrayna sınırına 100 bin civarında asker yığan Rusya’nın bir işgale hazırlandığı iddialarının ve ABD ile Rusya arasındaki görüşmelerin şimdiye kadar bölgedeki gerilimi azaltmada başarısız olmasının ardından, 15 ülkeden oluşan BMGK üyeleri, krizi görüşmek üzere bir araya geldi.
Rusya’nın engelleme girişiminin başarısız sonuçlandığı BM Güvenlik Konseyi’ndeki Ukrayna toplantısı, ABD-Rusya arasında sert söz düellosuna sahne olurken, bir kez daha iki nükleer güç arasında var olan büyük görüş farklılığını ortaya koydu.
Toplantıda, Rusya’nın gerçekleştirdiği siber saldırılarda ve dezenformasyonda büyük bir artış yaşandığını belirten ABD Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, Rusya’nın Ukrayna sınırları boyunca büyüyen 100 bin askerden oluşan askeri gücünün on yıllardır Avrupa’daki “en büyük seferberlik” olarak değerlendirdi.
‘Rusya’nın Belarus-Ukrayna sınırındaki asker sayısını 30 binin üzerine çıkarma planı‘
Büyükelçi Thomas-Greenfield, Rusya’nın Belarus’a 5 bin asker, kısa menzilli balistik füzeler, özel kuvvetler ve uçaksavar bataryaları sevk ettiğini ifade ederken, “Rusya’nın Belarus-Ukrayna sınırındaki asker sayısını şubat başı gibi 30 binin üzerine çıkarmayı planladığına dair kanıtlar görüyoruz” ifadesini kullandı.
Konuşmasında bir ülkenin başka bir ülkenin sınırlarını zorla yeniden çizemeyeceğini belirten Thomas-Greenfield, Rusya’dan Ukrayna’da çatışma yerine diplomasiyi seçmesini istedi.
Büyükelçi Thomas-Greenfield, Rusya’nın Ukrayna’yı daha fazla işgal etmesi durumunda sonuçlarının “korkunç” olacağı uyarısında bulunurken, “Bu durum, Rusya’nın Avrupa’daki güvenlik endişeleriyle ilgiliyse onlara bu endişeleri müzakere masasında görüşme fırsatı sunuyoruz” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden da toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, “Toplantının güç kullanımını reddetmek, askeri gerilimi düşürmeye çalışmak, diplomasiyi desteklemek ve her üyeden hesap vermesini talep etmek için dünyayı tek sesli olmaya çağırmak için kritik bir adım” olduğunu belirterek “Komşularına karşı askeri saldırganlıktan kaçının.” mesajı vermişti.
Rusya’dan ABD’ye gerilimi tırmandırma suçlaması
Toplantıda, Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise Biden yönetimini “gerginliği körüklemek ve gerilimi tırmandırmakla” suçlarken, 2014’te Kiev’de Moskova dostu bir cumhurbaşkanının devrilmesinden ABD’yi sorumlu tuttu.
Nebenzia ABD’nin “milliyetçileri, radikalleri, Rus düşmanlarını ve saf Nazileri” iktidara getirdiğini ve Ukrayna ile Rusya arasında var olan düşmanlık yarattığını ileri sürdü.
Nebenzia, “Bunu yapmamış olsalardı, bugüne kadar iyi komşuluk ilişkileri ve karşılıklı işbirliği ruhu içinde yaşıyor olurduk. Ancak, Batı’daki bazıları bu olumlu senaryoyu açıkça beğenmiyor.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna: Zelenskiy, Putin ile görüşmeye hazır
Ukrayna’nın BM Daimi Temsilcisi Sergey Kislitsa da toplantıdaki konuşmasında, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Büyükelçi Kislitsa “Rusya’nın Ukrayna’ya herhangi bir sorusu varsa bir araya gelip müzakere etmesi, Ukrayna sınırlarına asker toplamak ve Ukrayna halkını korkutmamaktan daha iyidir” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’nın Rus yanlısı milislerin elindeki Donbas ve Rusya’nın ilhak ettiği Kırım topraklarını geri almak için taarruz başlatmayacağını belirten Kislitsa, “Rusya ile diplomatik kanalların açık tutulması ihtiyacını destekliyoruz” dedi.
Toplantıda Ukrayna’nın BM Daimi Temsilcisi’nin konuşmaya başladığı sırada Rus Büyükelçi Nebenzia’nın koltuğunu yardımcısına vererek salondan ayrıldığı dikkat çekti.
Fransa’dan Rusya’ya “diyalog ve uluslararası hukuka saygı” uyarısı
Fransa’nın BM Daimi Temsilcisi Nicolas de Riviere de, Rusya’nın askeri yığınağının “tehdit edici bir davranış” olduğunu belirtti.
Fransız Büyükelçi de Riviere şunları söyledi:
“Rusya diyalog ve uluslararası hukuka saygı yolunu seçmezse, yanıt sağlam ve birleşik olacaktır. Rusya’nın Ukrayna’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü herhangi bir yeni ihlali, büyük sonuçlara ve ağır bir bedele sahip olacaktır.”
Çin’den “megafon diplomasisi” yerine “sessiz diplomasi” çağrısı
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun ise “Şu anda acilen ihtiyaç duyulan şey megafon diplomasisi değil, sessiz diplomasidir” dedi.
Rusya’nın açık toplantıyı engelleme girişimi başarısız oldu
Toplantının açık yapılmasına ilişkin yapılan oylamada 10 “Evet”e karşın, Doğu bloğunun iki veto yetkili ülkesi Rusya ve Çin “Hayır” oyuyla buna karşı çıkarken, Hindistan, Gabon ve Kenya “çekimser” kalmayı tercih ettiler. Bu sonuçla Rusya’nın toplantıyı engelleme girişimi başarısız oldu.
