WASHINGTON- Ali Çınar- Türk-ABD ilişkileri bu yıl kriz yaşamadan ama belli mesafede gittiği biliniyor. Ana sorunların masada olduğu ve Ankara-Washington arasında diyalog çabalarının arttığı bir yılı geride bırakıyoruz.
Türkiye’nin F-16 satışı ve modernizasyonu talebine, Biden yönetimi sıcak bakarken, bu yıl içinde iki ülkenin resmi yetkilileri teknik müzakereler için birçok kez bir araya geldiler. 2023’un ilk aylarında teknik müzakerenin sonuçlandırılarak, Biden yönetimin ABD Kongresi’ne resmi satış tebligatını sunması bekleniyor.
Her ne kadar ABD Senatosu Dış İlişkiler Komite Başkanı Robert Menendezin satışa itiraz etme ihtimali olsa da Biden yönetimi umudu bu konuda itiraz edebilecek üyeleri ikna edip etmeyeceği net değil.Ama 2023te F-16 konusu gündemde kalmaya ve Türkiye’nin 1.4 milyar dolarlık ödediği F-35 lerde son durum gündemde kalacak. Aynı şekilde ABD’nin 2022 yılında YPG-PKK’ya desteği devam ettiği görülürken, 2023 Pentagon bütçesinde de Suriye’de YPG-PKK’ya 150 milyon dolarlık kaynak ayrıldığı görülüyor.
Biden yönetiminin Türkiye’nin tahıl krizini çözmek için liderliği ve de Rusya ile Ukraynalı yetkililer arasında diplomatik çabalardan dolayı memnuniyet duyduğu biliniyor. 2023 yılında Türkiye’nin bölgedeki konumu ve çabalarının devam etme ihtimali ile Biden yönetimin Türkiye ile yakın diplomasinin devam edeceği bekleniyor.
Türkiye’nin Rusya’ya karşı yaptırım uygulayan ülkeler içinde olmasa da, Rus ödeme sistemi Mir’den çıkması, Biden yönetimi tarafından memnuniyetle karşılanmıştı. Biden yönetimi, gelecek sene Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine evet diyeceği konusunda olumlu görüş açıklarken, ABD Kongresi’nin de yakından Türkiye’nin kararını takip edeceği biliniyor.
Biden-Erdoğan arasında yoğun görüşme gerçekleşmedi.
2022 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Biden iki telefon ve biri Madrid biri de Balı’de olmak üzere iki yüz yüze görüşme gerçekleştirdi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ABD’li mevkidaşı ile 9 kere telefon, 2 kere de New York’ta yüz yüze görüşmesi oldu.
2023 yılında da kriz yaşanmadan, diplomasi kanallarının açık şekilde kalması bekleniyor.
En olumlu gündem Türk-ABD ticaret hacmi Ocak-Ekim 2022 arasında Türk-ABD ticaret hacmi 28 milyar dolara ulaşırken, geçen seneye göre yüzde 15’lik bir artışın olduğu görülüyor.
En büyük ikili ihracat havacılık ürün ve parçaları, petrol ve gaz, atık ve hurda, temel kimyasallar ve bazı tarım ürünleri olur iken, ikili ithalat ise tekstil mobilyaları, petrol ve kömür ürünler, belirli fabrikasyon metal ürünler, giysiler ve demir ve çelik ve ferroalyaj önde olan ürünler oldu.
1.000’den fazla ABD firmalarının Türkiye’de varlıklarının olması ve Türkiye bölgede merkez olarak kullanması ikili ilişkilere fayda sağlamakla beraber, Türkiye’de faaliyet gösteren ABD firmalarının 59 bin çalışanı bulunuyor.
