(TURKISH JOURNAL) – Adem Metan – New York’taki Birleşmiş Milletler binasında düzenlenen basın toplantısında BM Genel Sekreteri Antonia Guterres, son kaydedilen aşırı sıcak hava dalgasına dikkat çekerek küresel eylem çağrısında bulundu.
Guterres, “Geçtiğimiz 22 Temmuz Pazartesi, yalnızca bir gün önce kırılan önceki rekoru geride bırakarak kaydedilen en sıcak gündü. Artık gerçeklerle yüzleşelim, aşırı sıcaklıklar artık bir günlük, bir haftalık veya bir aylık olay değil. Bölünmüş dünyamızı birleştiren bir şey varsa o da hepimizin sıcaklığı giderek daha fazla hissetmesidir” dedi.
Guterres’in basın toplantısında öne çıkan hususlar arasında aşırı sıcak hava dalgasının insanlık için daha tehlikeli bir hale geldiği vurgulandı. “Dünya her yerde, herkes için daha sıcak ve daha tehlikeli hale geliyor. Milyarlarca insan aşırı bir sıcaklık salgınıyla karşı karşıya” diyen Guterres, dünya çapında sıcaklıkların 50 santigrat dereceyi aştığı ve ölümcül hale gelen sıcak hava dalgalarının etkilerinden bahsetti.
Genel Sekreter, “Bu yıl, hastaneye yatışlarda ve ölümlerde artışa neden olan ölümcül bir sıcak hava dalgasının Sahra altı bölgesini vurduğunu gördük” ifadelerini kullandı.
Guterres, ABD’de kırılan sıcaklık rekorlarına da değinerek, “Amerika Birleşik Devletleri’nde kırılan sıcaklık rekorları, bildirildiğine göre 120 milyon insanı ısı tavsiyesi uyarılarına maruz bıraktı. Kavurucu koşullar Hac sırasında bin 300 hacıyı öldürdü; Asya ve Afrika’da okulların kapanması 80 milyondan fazla çocuğu etkiledi” dedi.
“Sıcaklık rekorlarının art arda kırıldığı 13. ay”
Guterres, Dünya Meteoroloji Örgütü, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli ve diğer kurumların aşırı sıcak olaylarının ölçeğinde, yoğunluğunda, sıklığında ve süresinde hızlı bir artış olduğunu belgelediğini belirtti. “Haziran ayı resmi olarak küresel sıcaklık rekorlarının kırıldığı art arda 13. ay. Aşırı sıcaklar giderek ekonomileri kasıp kavuruyor, eşitsizlikleri derinleştiriyor, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini baltalıyor ve insanları öldürüyor” dedi.
Guterres, sıcaklıkların yılda neredeyse yarım milyon insanı öldürdüğünü ve bu rakamın tropik kasırgalardan yaklaşık 30 kat daha fazla olduğunu belirtti. “Buna neyin sebep olduğunu biliyoruz: fosil yakıt ve insan kaynaklı iklim değişikliği. Ve durumun daha da kötüye gideceğini biliyoruz. Aşırı sıcaklık yeni anormaldir. Ancak iyi haber şu ki, hayat kurtarabilir ve etkisini sınırlayabiliriz” dedi.
Küresel Eylem Çağrısı
Genel Sekreter Guterres, tüm dünyaya küresel eylem çağrısında bulunarak, dört odak alanına sahip küresel bir eylem planını açıkladı. Birincisi, en savunmasız olanlarla ilgilenmek. “Felç edici sıcaklık her yerde ama herkesi eşit şekilde etkilemiyor. En çok risk altında olanlar arasında şehirli yoksullar, hamile kadınlar, engelli insanlar, yaşlılar, çocuklar, hastalar, yerinden edilmişler ve yoksullar bulunuyor” dedi.
Aşırı sıcaklıkların etkilerine de değinen Guterres, “65 yaş üstü kişilerde sıcaktan kaynaklanan ölümler 20 yılda yüzde 85 arttı. UNICEF, bugün tüm çocukların neredeyse yüzde 25’inin sık sık sıcak hava dalgalarına maruz kaldığını söylüyor. 2050 yılına gelindiğinde bu oran neredeyse yüzde 100’e çıkabilir” dedi. BM Çevre Programı’nın bu önlemlerle birlikte 2050 yılına kadar 3,5 milyar insanı koruyabileceğini, emisyonları azaltabileceğini ve tüketicilere yılda 1 trilyon dolar tasarruf sağlayabileceğini tahmin ettiğini belirtti.
İşçilere Yönelik Korumalar
İkinci odak noktası olarak işçilere yönelik korumaların artırılmasını belirten Guterres, “Uluslararası Çalışma Örgütü’nün yeni raporu, küresel işgücünün yüzde 70’inden fazlasının aşırı sıcak nedeniyle yüksek risk altında olduğunu belirtiyor. Günlük sıcaklıklar 34°C’nin üzerine çıktıkça iş gücü verimliliği yüzde 50 düşüyor. İşçileri korumak için insan haklarına dayalı önlemlere ihtiyacımız var” dedi.
Ekonomilerin ve Toplumların Dayanıklılığı
Üçüncü olarak veri ve bilimi kullanarak ekonomilerin ve toplumların dayanıklılığını büyük ölçüde artırılması gerektiğini vurgulayan Guterres, “Aşırı sıcaklık neredeyse her alanı etkiliyor: Altyapı çöküyor, mahsuller bozuluyor ve su kaynakları, sağlık sistemleri ve elektrik şebekeleri üzerinde baskı oluşuyor. Şehirler özellikle endişe verici; küresel ortalamanın iki katı hızla ısınıyorlar” dedi.
Guterres, “Dünyamızın şu anda en büyük hastalığı, fosil yakıtlara bağımlılık ve iklim eylemsizliğidir. Hükümetler, özellikle de G20 ülkeleri, geleceğimiz buna bağlıymış gibi davranmalılar çünkü öyle. Tüm ülkeler gelecek yıla kadar küresel sıcaklık artışını 1,5 santigrat derece ile sınırlandırmaya yönelik ulusal olarak belirlenmiş katkılarını veya ulusal iklim eylem planlarını sunmalıdır” dedi.
Fosil Yakıtların Sonlandırılması
Guterres, tüm ülke liderlerine seslenerek “Dünyanın en zengin ülkelerinin bazılarında gördüğümüz fosil yakıt artışını belirtmeliyim. Böylesine büyük miktarda yeni petrol ve gaz lisanslarına imza atarak geleceğimize imza atıyorlar. Ülkeler fosil yakıtları hızlı ve adil bir şekilde sonlandırmalıdır. Yeni kömür projelerine son vermeliler. G20, fosil yakıt sübvansiyonlarını yenilenebilir enerji kaynaklarına kaydırmalı ve savunmasız ülke ve toplulukları desteklemelidir” dedi.
Açıklamasının sonunda Guterres, “Mesaj açık: Aşırı sıcaklığın insanlar ve gezegen üzerinde aşırı etkisi var. Dünya, artan sıcaklıkların getirdiği zorluklara göğüs germeli” sözleriyle konuşmasını bitirdi.
