ABD’de temmuz ayında istihdam artışı beklentilerin altında kalırken, işsizlik oranı yaklaşık üç yılın en yüksek seviyesine çıktı. Bu durum, ülke ekonomisinin gücüne ilişkin endişeleri artırarak piyasaları olumsuz etkiledi.
ABD Merkez Bankası (Fed) eylül ayından itibaren faiz indirimlerine yeşil ışık yakmasına rağmen, açıklanan veriler resesyon korkularını tetikledi. Tarım dışı istihdam temmuzda 114 bin kişi artarak beklentilerin altında kalırken, işsizlik oranı yüzde 4,1’den 4,3’e yükseldi. Özel sektör istihdamı da 122 bin kişiyle beklentilerin altında arttı. İlk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise 249 binle yaklaşık bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. JOLTS açık iş sayısı haziranda 8 milyon 184 bine gerilemesine karşın beklentilerin üzerinde kaydedildi.
Fed’in politika faizini yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tutması, iş gücü piyasası açısından riskli bulunurken, temmuzda Tedarik Yönetim Enstitüsü’nün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 46,8 ile 8 ayın en düşük seviyesine geriledi. ABD’de fabrika siparişleri de haziranda yüzde 3,3 ile beklenenden fazla azaldı. Ayrıca, ülkede inşaat harcamaları haziranda artış beklentisinin aksine yüzde 0,3 azaldı.
Analistler, imalat sektöründeki daralma ile iş gücü piyasasındaki yavaşlamaya işaret eden verilerin Fed’in eylülde politika faizini indirip indirmeyeceğine dair şüpheleri ortadan kaldırırken hamlelerinin büyüklüğüne ilişkin soru işaretlerini ortaya çıkardığını belirtti. İstihdam verilerinin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylülde politika faizini 50 baz puan indirme ihtimali yüzde 70’in üzerini gördü. Fed Başkanı Jerome Powell, çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında 50 baz puanlık faiz indirimi olasılığına dair “Bu şu anda düşündüğümüz bir şey değil. Bugün itibarıyla herhangi bir karar verilmiş değil.” yanıtını vermişti. Ancak Powell, iş gücü piyasasında maddi anlamda daha fazla soğuma görmek istemediğini de ifade etmişti.
New York borsası haftanın son işlem gününde sert düşüşler yaşadı. Dow Jones endeksi yüzde 1,51, S&P 500 endeksi yüzde 1,84, Nasdaq endeksi ise yüzde 2,43 değer kaybetti. Söz konusu kayıp, Nasdaq endeksinin temmuzdaki kapanış zirvesinden yüzde 10’dan fazla düşmesine neden oldu ve endeks düzeltme bölgesine girdi. Dow Jones endeksindeki haftalık kayıp yüzde 2,1 olurken, S&P 500 endeksi hafta genelinde yüzde 2,06 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,35 düştü.
Artan resesyon endişeleri, tahvil faizlerinde ve dolar endeksinde de düşüşe neden oldu. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,79 ile Aralık 2023’ten bu yana en düşük seviyesine geriledi. 10 yıllık tahvil faizi, bir hafta içinde yaklaşık 40 baz puanlık düşüş kaydetti. ABD’nin 2 yıllık tahvil faizi de dün yaklaşık 28 baz puan düşüşle yüzde 3,87’ye geriledi. Tahvil fiyatları ile tahvil getirilerinin ters orantılı şekilde hareket ettiğini anımsatan analistler, tahvil fiyatı arttığında tahvil getirilerinin azaldığını belirtti.
Avrupa’da da 10 yıllık tahvil faizleri düşüş gösterirken, Almanya’da yüzde 2,17’ye, Fransa’da yüzde 2,96’ya, İtalya’da yüzde 3,62’ye, İspanya’da yüzde 3,05’e, Belçika’da yüzde 2,82’ye, Avusturya’da yüzde 2,71’e, Hollanda’da yüzde 2,48’e ve İngiltere’de yüzde 3,82’ye indi. Dolar endeksi de verilerin ardından yüzde 1,16 azalışla 102,99’a gerileyerek mart ayından bu yana en düşük seviyesini kaydetti. Avro/dolar paritesi yüzde 1,1 artışla 1,091 seviyesine tırmanırken, dolar/yen paritesi yüzde 1,8 azalışla 146,5’e indi. Altının ons fiyatı ise yüzde 0,15 azalışla 2.442,68 dolara geriledi.
ABD’de resesyon endişelerinin artmasıyla Avrupa piyasalarında da satış ağırlıklı bir seyir hakim oldu. Dün Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 2,33, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,61, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,31 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,55 değer kaybetti. Avrupa’da bu hafta İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararı takip edilirken, BoE politika faizini 25 baz puan indirerek yüzde 5’e düşürdü. BoE Başkanı Andrew Bailey, yılın geri kalanında olası faiz indirimlerine ilişkin açık bir sinyal vermekten kaçınırken, para piyasalarında BoE’nin kasımda tekrar faiz indirimine gitmesinin olası olduğu öngörülüyor. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) da karışık gelen enflasyon verilerine rağmen yüzde 95 ihtimalle eylülde yeniden faiz indireceği tahmin ediliyor.
Asya pay piyasalarında da satış baskısının derinleştiği görülürken, Japonya’da dün Nikkei 225 endeksi yüzde 5,7, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,7, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,1 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi ise yüzde 0,9 düştü. Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) enflasyonla mücadele kapsamında faiz artırımlarına devam edebileceği yönündeki açıklamaların ardından, piyasalarda BoJ’un faiz adımlarını 10 baz puandan 25 baz puana çıkarabileceğine ilişkin söylentiler risk algısını artırdı. (AA)
