(TURKISH JOURNAL) – Dilek Kaya – Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen COP29 Dünya Liderleri İklim Eylemi Zirvesi’nin açılışında dünya liderlerine yönelik önemli mesajlar verdi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e, COP29 Başkanı Muhtar Babayev’e ve Azerbaycan hükümetine teşekkür eden Guterres, iklim krizinin kritik bir eşikte olduğuna vurgu yaptı. Guterres, “Duyduğunuz ses, saatin tik takları; 1,5 derece hedefini yakalayabilmek için son geri sayımdayız,” sözleriyle zamana karşı yarış verildiğini hatırlattı.
2024: Rekor Sıcaklıkların Yılı
Guterres, 2024’ün bugüne kadar kayıtlara geçen en sıcak günler, aylar ve yılların yaşandığı bir yıl olarak tarihe geçtiğini belirtti. İklim krizinin etkilerini “Bir sonraki kasırga vurmadan önce aileler canlarını kurtarmak için kaçıyor; biyoçeşitlilik yok oluyor, işçiler sıcakta çöküyor; sel ve kuraklık toplumları, tarımı yok ediyor,” sözleriyle özetledi.
İklim Adaletsizliği: Zenginler Neden Oluyor, Yoksullar Bedelini Ödüyor
Guterres, iklim krizinin yükünün daha çok yoksul ülkelerin omuzlarında olduğunu vurguladı. En zengin kesimin karbon salınımlarının, dünyayı giderek daha büyük bir tehlikeye sürüklediğini belirterek, “Oxfam’ın verilerine göre, en zengin milyarderler bir buçuk saatte, ortalama bir insanın yaşamı boyunca saldığı karbon kadar emisyon üretiyor,” dedi. Genel Sekreter, emisyonların acilen azaltılması ve uyum önlemlerinin artırılması gerektiğini ifade etti.
COP28’de Belirlenen Hedefler ve Umut Veren Adımlar
Liderlere, geçen yıl COP28’de kabul edilen kararları hatırlatan Guterres, fosil yakıtlardan uzaklaşılması, yenilenebilir enerji sistemlerinin güçlendirilmesi ve ulusal iklim planlarının 1,5 derece hedefi doğrultusunda uyumlu hale getirilmesi gerektiğini belirtti. “İnsanlık arkanızda,” diyen Guterres, Oxford Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın anket sonuçlarına göre dünya çapında insanların %80’inin daha güçlü iklim eylemleri beklediğine dikkat çekti.
Üç Kritik Öncelik: Emisyon Azaltımı, Koruma ve Finansman
Guterres, liderlere üç kritik öncelik sundu:
1. Acil Emisyon Azaltımı: Küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlamak için emisyonların her yıl %9 oranında azaltılması gerektiğini söyledi. 2030 yılına kadar emisyonların 2019 seviyelerine göre %43 oranında düşürülmesi gerektiğini belirten Guterres, karbon piyasalarının adil ve etkili kurallar temelinde yürütülmesi gerektiğini vurguladı.
2. İklim Felaketlerine Karşı Koruma: Guterres, iklim değişikliğinden en çok etkilenen yoksul kesimlerin koruma altında tutulması gerektiğini belirtti. İklim değişikliğinin yarattığı yıkımın ekonomik ve sosyal hayatı zorladığını ifade ederek, 2025 yılına kadar uyum finansmanının yılda en az 40 milyar dolara çıkarılması gerektiğini söyledi.
3. Finansmanın Sağlanması: Gelişmekte olan ülkelerin iklim finansmanına erişimde ciddi zorluklarla karşı karşıya olduğuna dikkat çeken Guterres, “İklim finansmanı bir hayır işi değil, bir yatırımdır. İklim eylemi isteğe bağlı değil, zorunludur,” diyerek bu ülkelerin desteklenmesi gerektiğini belirtti.
“1,5 Derece Hedefini Yakalamak İçin Saat İşliyor”
Guterres, COP29’un, gelişmekte olan ülkelerin iklim krizine uyum sağlayabilmesi için gerekli finansal altyapıyı oluşturması gerektiğini vurguladı. “İklim finansmanı konusunda dünya bedelini ödemeli, yoksa insanlık bunun bedelini ödeyecek,” diyen Guterres, COP29’dan somut adımların çıkması gerektiğinin altını çizdi.
Konuşmasını, “Saat işliyor,” sözleriyle tamamlayan Guterres, dünya liderlerine iklim krizine karşı acil ve kararlı adımlar atmaları gerektiğini hatırlatarak, iklim eyleminin zorunluluk olduğuna dikkat çekti.
Photo : Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı
