Selçuk Acar, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL)
Filistin, Birleşmiş Milletler’e (BM) “üye olmayan gözlemci devlet” statüsü kazandı.
Geçen yıl, BM’ye bağlı UNESCO üyesi olan Filistin, bu kez, daha büyük ve tarihi bir diplomatik başarıya imza attı.
Filistin; 2011 yılında 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi’ne (Konsey) yaptığı ‘tam üyelik’ başvrusundan sonuç alamazken, 193 ülkenin oluşturduğu BM Genel Kurulu’na (BMGK) ‘Üye olmayan gözlemci ülke’ olarak yaptığı başvuruda, istediği sonuca ulaştı.
BMGK’da bugün yapılan oylamada, Filistin’in ‘Üye olmayan gözlemci ülke’ olmasını içeren, ABD ve İsrail’in şiddetle karşı çıktığı tasarı, beklenildiği gibi ezici bir çoğunlukla kabul edildi.
29 Kasım 1947’de İngiliz Mandası’nın Arap ve Yahudi devleti olarak 2’ye ayrılmasını onaylayan BM, İsrail’e devlet olma yolunu açmış, daha sonra da İsrail, devlet olarak kurulmuştu. Filistin de, yine bir 29 Kasım kararıyla, sadece ”üye olmayan gözlemci ülke olarak” da olsa, ”devlet” olduğunu eşsiz bir diplomatik başarıyla tescilledi. Filistin’in BM’ye İsrail gibi tam üye olması ise, bugün için imkansız görünüyor.
İsrail’i uluslarası ceza mahkemesinde dava edebilme hakkı
BM Genel Kurulu’nun bugünkü tarihi kararı, Filistin’in BM kuruluşlarına üyeliğinin önü açılırken, Filistinlilerin İsrail’in bundan sonraki olası saldırılarında uluslararası hukuk kuruluşlarında İsrail’i dava edebilme hakkına sahip olmaları açısından da ayrı bir önemi bulunuyor.
Filistin ayrıca Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te yürütülen yerleşim faaliyetleri konusunda da İsrail’e karşı, uluslararası mahkemelere başvurma hakkına sahip olacak.
Bugünkü BMGK kararıyla, UNESCO ve Uluslararası Ceza Mahkemesi dışında, Filistin’in Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü, Deniz Hukuku Sözleşmesi gibi BM’nin diğer kurum veya antlaşmalarına da üye olabilmesinin önü açılmış oldu.
193 üye ülkenin 3’te 2 çoğunluğu Filistin’i destekledi
BMGK’daki salt çoğunluk olan 97 ülkenin evet oyuna ihtiyacı olan Filistin’in ‘Üye olmayan gözlemci ülke’ olmasını içeren tasarı, 193 üye ülkenin 3’te 2 çoğunluğunun ”evet” oyuyla kabul edildi.
Oylamada, 138 evet oyuna karşı, başta İsrail ve ABD başta olmak üzere 9 ülke de hayır oyu kullandı. 41 Ülke ise oylamada çekimser kaldı. Filistin’e ”hayır” diyen ülkeler arasında, ABD ve İsrail dışında, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Palau, Panama, Nauru, Micronezya, Marşal da yer aldı.
ABD ve İsrail’e rağmen
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton BMGK’nın kararını, ”talihsiz ve zarar verici” olarak yorumladı. Clinton, barışa giden yolda yeni engeller çıkaradığı ifade etti.
İsrail’in en büyük destekçisi ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Susan Rice sonucun kurucu bir kayıt olarak değerlendirilmemesi gerekitiğini söylerken, ”Bir kırmızı düğmeye basmak, Filistin’in BM tarafından tanınmaması adaletsizliğinin tarihi gerçeğini değiştirmez.” ifadesini kullandı.
Tasarıya karşı ABD, Dışişleri Bakan yardımcısı William Burns ve Ortadoğu özel temsilcisi David Hale’le dün ikna niteliğinde gerçekleşen görüşmede, New York’ta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’la bir araya gelmişti.
Davutoğlu: ”BM’den Filistin için doğru yönede ilk adım”
Türkiye, BM’deki tarhi oylamaya hiçbir Arap ülkesi bakan düzeyinde katılmazken, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’yla bakan düzeyinde temsil edildi. Davutoğlu oylamanın yapıldığı Genel Kurul’a, hitaben bir konuşma yaptığı konuşmada, ”Şimdi değilse ne zaman” diyerek oylamnın hemen öncesinde bir konuşma yaptı.
Konuşmasında; ”60 yıldır bütün dünya Filistin halkının acılarının gözlerini kapadığını” ifade eden Davutoğlu ”Uzun yıllar bizler Filistin halkının kendi devletlerini kurma haklarına karşı gözlerimizi kapattık. Ancak hiç kimse sadece gözünü kapatarak, Filistin halkının kederini temize çıkaramaz.” dedi.
Davutoğlu; ”Filistin’in devlet olma hakkını kazanması için doğru zaman şimdi değilse ne zaman?’ diye sorduktan sonra; ”BM üyelerini Filistin halkına karşı gecikmiş yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum. Birazdan oylanacak tasarı doğru yönde atılacak ilk adım olacak ve bütün Filistin halkını biraz olsun rahatlatacaktır” diyerek sözlerini bitirdi.
