BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (TURKISH JOURNAL)
Birleşmiş Milletler’de (BM) uzun süredir tartışılan uluslararası silah ticareti antlaşması ezici bir çoğunlukla kabul edildi.
10 yıla yakın bir süredir BM’de ara ara tartışılan ve başta sivil toplum kuruluşları, aktivistler olmak üzere bir çok ülkeden resmi temsilcinin 60 milyar doları aşan küçük silahların satışını konu alan uluslararası silah ticaret antlaşmasının BM’de kabul edilmesi mücadelesi, nihayet olumlu bir sonuca ulaştı.
Bugün toplanan 193 üye ülkenin oluşturduğu BM Genel Kurulu (BMGK), BM’nin ilk uluslararası silah ticaret antlaşmasını, 154 evet oyuna karşı 3 hayır oyuyla kabul etti. Geçen haftaki müzakere komisyonunda antlaşmaya karşı görüş bildiren Kuzey Kore, Suriye ve İran’ın hayır oyu kullandığı anlaşma için, 23 ülke çekimser kaldı.
Antlaşma, ülkelerin iç silah kontrolünü kapsamazken, ülkelere kendi ulusal kurallarını belirlemeleri çağrısında bulunarak uluslararası silah sevkiyatını kontrol altına almayı amaçlıyor.
İnsan hakları ihlalleri, organize suçlar ve terörizm suçlarının önlenmesi amacıyla konvansiyonel silahların ihracatına sınırlamalar getiren antlaşmada, herhangi bir cebri icra mekanizması bulunmazken, imza koyan ülkelerin her yıl satışlarını kamuya duyurma zorunluluğu bulunuyor.
Oylamada çekimser kalan 23 ülkenin arasında, BM Güvenlik Konseyi’nin veto yetkili üyesi Rusya başta olmak üzere, Latin Amerika ülkelerinin çoğunluğu dikkat çekti.
ABD Başkanlık seçimleri öncesinde eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un ABD adına BM’ye gelip, imza koyması beklenen antlaşma, Rusya ve Çin’in muhalefetiyle birlikte, ülkedeki güçlü lobi ve 4 Kasım seçimleri nedeniyle gerçekleşememişti. Obama’nın 2. dönemine seçilmesinin ardından da, anlaşma konusunda BM’de Mart ayı içinde yeniden müzakere çalışmalarının yapılması kararı alınmıştı. BM’deki antlaşma öncesinde bir açıklama yapan ABD’nin yeni Dışişleri Bakanı John Kerry, konvansiyonel silahların uluslararası transferlerin terörizm, soykırım, insanlık ve savaş suçları da dahil olmak üzere dünyanın en kötü suçlarına neden olduğunu ve antlaşmanın bu konudaki riskleri riskini azaltmaya yardımcı olacacağını ifade etti.
BM’de kabul edilen bu antlaşma, Myanmar’dan, Suriye’ye, Sri Lanka’dan, PKK’nın uzun süredir denediği silahlı şiddete kadar silahlarların uluslararası serbest alınıp satılmasından doğan bir çok şaibeli ve insan hakları suçlarının işlenmesini önlemede, uluslararası otoritenin ezici bir çoğunlukla anlaşarak bugüne kadar aldığı en önemli kararlardan biri olarak dikkat çekiyor.
